غلط‌وونکې اعلانونه

غلط‌وونکې اعلانونه (Misleading Advertisements)

ګرانو لوستونکو!
څرنګه چې په سوداګرۍ کې صداقت، ارزښت او کیفیت د بریا بنسټیز عناصر ګڼل کېږي، همداسې که تجارت ی50وازې د ګټې د لاسته راوړلو لپاره ترسره شي، نو اوږدمهاله بریا نه شي تضمینولای.
سوداګري هغه وخت پایداره وي چې د خلکو د خدمت، اعتماد او رښتینولۍ پر محور ولاړه وي، نه د دوکې، فریب او دروغو پر بنسټ.
د بازار موندنې یو له مهمو او اغېزمنو عناصرو څخه اعلانونه دي، خو دا اعلانونه باید حقیقي، شفاف او ریښتیني وي، نه دا چې خلکو ته ناسم انځور وړاندې کړي.
لکه څرنګه چې ویل شوي:
“اعلان چې پر دروغ ولاړ وي، ښايي پلور زیات کړي — خو باور له منځه وړي.”
نو د سوداګرۍ او بازار موندنې په هر پړاو کې باید اعتماد، صداقت او حقیقت‌ويل د کار بنسټ وګرځي.
زه دا لیکنه د “غلط‌وونکو اعلانونو” یا Misleading Advertisements په موضوع باندې ستاسو لپاره ترتیب کړې ده، څو ځوان نسل، متشبثین او سوداګر ورڅخه مثبت او سالم درس واخلي، او خپل کاروباري ژوند د رښتینولۍ او باور پر بنسټ پرمخ یوسي.
لنډه پېژندنه
په معاصر بازار کې اعلان د سوداګرۍ یو بنسټیز عنصر ګڼل کېږي، خو کله ناکله دا وسیله د حقیقت پر ځای د فریب، مبالغې او ناسم تصویر لپاره کارېږي.
غلط‌وونکې اعلانونه هغه وخت رامنځته کېږي چې شرکت یا مؤسسه د محصول، خدمت یا خپل شهرت په اړه داسې معلومات وړاندې کړي چې له واقعیت سره سمون ونه لري، خو د پېرودونکي پرېکړه اغېزمنه کړي.
۱. تعریف (Definition)
غلط‌وونکې اعلان هغه تجارتي یا مارکېټینګي پیغام ته ویل کېږي چې د محصول، خدمت یا شرکت په اړه ناسم، مبالغه‌آمېز یا فریب‌ورکوونکي معلومات وړاندې کوي، څو د مصرفوونکو د احساساتو او باور له لارې د پلور موخه پوره کړي.
په بل عبارت، دا ډول اعلان د کیفیت پر ځای د احساساتو په لوبه ولاړ وي او د ریښتیني ارزښت پر ځای غولونکی تصور وړاندې کوي.
۲. موخه (Purpose)
د غلط‌وونکې اعلان اصلي موخه دا وي چې:
د پېرودونکو پام په درواغجنه بڼه ځان ته راواړوي؛
د محصول یا خدمت کیفیت له واقعي سطحې لوړ وښيي؛
د لنډ مهال لپاره د پلور زیاتوالی رامنځته کړي، که څه هم د اوږدمهاله باور له منځه تلو سبب کېږي.
له مارکېټینګي نظره، دا یوه غیر اخلاقي ستراتیژي ده چې د مصرفوونکو پر باور، شفافیت او د برنډ پر اعتبار مستقیم اغېز کوي.
۳. بیلګې
1. درملو اعلان:
“په یوه ورځ کې د وزن له منځه وړلو تضمین!”
→ دا یو غیر علمي او فریب‌ورکوونکی ادعا ده، ځکه علمي بنسټ نه لري.
2. مخابراتي خدمت:
“زموږ انټرنېټ هېڅکله نه پرې کېږي.”
→ دا ناسم واقع‌نمایي ده، ځکه تخنیکي ستونزې هر وخت پېښېدای شي.
3. خوراکي توکي:
“طبیعي 100٪” – حال دا چې په ترکیب کې مصنوعي مواد هم شامل وي.
4. کاسمیټیک محصول:
“په درېو ورځو کې پوستکی ځوانوي!” – دا د احساساتو پر لوبه ولاړه ژمنه ده، نه د ساینسي شواهدو پر اساس.
۴. ډولونه (Types of Misleading Advertisements)
False Claims (ناسمې ادعاوې) د محصول په اړه د واقعیت خلاف معلومات وړاندې کول.
Hidden Fees (پټې بیې) هغه اضافي لګښتونه چې په اعلان کې نه ښودل کېږي.
Exaggeration (مبالغه) د کیفیت یا اغېز له حده زیات ستاینه.
Manipulated Images (جعل شوي انځورونه) د عکسونو یا ویډیو مصنوعي ښکلا د فریب لپاره.
Comparative Deception (غلطه پرتله) خپل محصول د سیال په ناسم ډول غوره ښودل.
۵. اخلاقي او قانوني اړخ (Ethical and Legal Aspect)
د اعلان اخلاقي بنسټ صداقت، شفافیت او مسؤليت دي.
په ډېرو هېوادونو کې د مصرفوونکو د خوندیتوب ادارې او د اعلانونو د معیارونو کمیسیونونه د فریب‌ورکو اعلانونو څارنه کوي.
هغه شرکتونه چې غلط اعلانونه خپروي، له لاندې پایلو سره مخ کېږي:
قانوني جریمې؛
د اعلان د خپرېدو بندیز؛
او د بازار له باور څخه محرومېدل.
۶. اقتصادي اغېز (Economic Impact)
غلط‌وونکې اعلانونه:
د بازار د سیالۍ شفافیت ګډوډوي؛
د مصرفوونکو باور له منځه وړي؛
د برنډ اعتبار ته اوږدمهاله زیان رسوي؛
او د اقتصاد پر اعتماد منفي اغېزه کوي.
له همدې امله، پرمختللي هېوادونه د “Truth in Advertising” اصولو جدي پلي کولو ته ژمن دي.
۷. په افغانستان کې د غلطو اعلانو وضعیت
(۱) عمومي حالت
په افغانستان کې ډېری اعلانونه لا هم له اصولو، څارنې او شفافیت پرته خپرېږي.
په رسنیو، ټولنیزو شبکو او د سړک غاړې لوحو کې داسې اعلانونه شته چې:
د محصول واقعي کیفیت نه څرګندوي؛
د ناروغیو لپاره بې‌اساس درمل وړاندې کوي؛
د تعلیمي مؤسسو او پوهنتونونو جعلي لاسته‌راوړنې ښيي؛
د کار او ویزې جعلي فرصتونه اعلانوي؛
او د ښځو او ماشومانو احساسات د تجارتي ګټې لپاره کاروي.
(۲) د قانوني څارنې کمزوري
که څه هم د افغانستان د مصرفوونکو د خوندیتوب قانون او د رسنیو قانون د دروغو اعلانونو خپرېدل منع کړي، خو:
د تطبیق نهادونه فعاله نه دي؛
د جزا عملي کول نادر دي؛
او د عامه پوهاوي کچه ټیټه ده.
(۳) اقتصادي او ټولنیز زیانونه
د خلکو باور له تجارتي بازارونو څخه کمېږي؛
صادق سوداګر تاوان ویني؛
مصرفوونکي مالي او رواني ضرر تجربه کوي؛
او د ټولنې د اخلاقي ارزښتونو بنسټ کمزوری کېږي.
۸. د حل لارې
د غلطو اعلانو د مخنیوي لپاره لاندې ګامونه اړین دي:
1. د اعلانو د څار لپاره د یو مستقل تنظیمي بنسټ جوړول؛
2. د عامه پوهاوي کمپاینونه د رسنیو له لارې؛
3. د سوداګرو لپاره د “صادق اعلان” تګلاره تطبیقول؛
4. د دروغو اعلان خپرونکو ته قانوني جزا ورکول؛
5. د ښوونځیو او پوهنتونونو له لارې د مصرفوونکو د حقونو تدریس کول.

په ملي يووالي کې د ورزش رول

  Donate Here