د ډبرو سکرو شتمني: له زرین فرصتونو تر ناتمام برخلیک پورې

دډبرو سکاره یا زغالی سنګ، د انسان د تمدن له پیل راهیسې د انرژۍ یوه مهمه سرچینه وه. دا طبیعي زیرمه، چې د میلیونونو کلونو زوړ تارېخ لري د صنعتي انقلاب بنسټ کېښود. افغانستان هم د دې تورې زرینې زیرمې درلودونکی هېواد دی، خو لا هم یې له بشپړ ظرفیت نه استفاده نه ده شوې. که چیرې د پرمختللو ټکنالوژیو له راتګ سره دا زیرمې له پامه وغورځول شي، دا شتمني به له لاسه لاړه شي او انسان به له یو تاریخي نعمت څخه محروم شي.

د افغانستان د ډبرو سکرو ستر کانونه:
1. دره صوف (سمنگان):
تر ټولو لوی او غني کان دی چې د افغانستان ډیرو برخو ته زغالی رسوي. د دې کان سکاره د لوړ کیفیت لرونکي دي او ډېر خلک یې د سوځولو لپاره کاروي.
2. اشپشته (بامیان):
په بامیان ولایت کې پروت یو بل ستر زغالي کان دی. دا سیمه بډایه کانونه لري، خو تر ډېره یې استخراج دودیز او غیر مسلکي بڼه لري.
3. آنجی (بلخ):
د سکرو یوه مشهوره زیرمه ده چې په وروستیو کلونو کې یې غیر قانوني استخراج اندېښنې راپورته کړې دي.
4. کیشم (بدخشان):
یو له نويو کشف شوو کانونو څخه دی، خو تر اوسه نه دی صنعتي ډول استخراج شوی.

اقتصادي او ټولنیز ارزښت:
د ډبرو سکرو کانونه کولی شي چې د افغانستان لپاره یوه باثباته عایداتي سرچینه وي.
د کار زمینې رامنځته کوي، په ځانګړي ډول د کلیوالو سیمو خلکو ته.
د انرژۍ د ځان بسیا کېدو لپاره مهم ګام دی، ځکه افغانستان اوس هم ډېره انرژي له نورو هیوادونو واردوي.

نویو ټکنالوژیو ته د چمتووالي اړتیا:

د نړۍ له پرمختګ سره، بدیله انرژي لکه لمر، باد، هایدرو او اتومي انرژي د سکرو پر ځای را روانه ده. که چیرې موږ نن د خپلو شتو څخه سمه ګټه وانخلو، نو دا شتمني به:
یا د نړیوال بازار له پامه ولوېږي؛
یا به د چاپېریال د قوانینو له امله استخراج یې بنده شي؛
یا به د بی‌سوبتۍ او غیر مسلکي استخراج له امله ضایع شي.

زوما ستره اندېښنه 👈که موږ د سکرو زیرمو ته نن توجه ونه کړو، سبا به نه بازار ولري، نه ارزښت، او نه به استخراج یې ممکن وي.

د ضایع کېدو خطر:
د ډبرو سکاره د وخت، فشار، او تودوخې له لارې جوړېږي. دا د میلیونونو کلونو اوږد بهیر دی، او له همدې امله که له لاسه لاړ شي، بېرته تر لاسه کول یې ناممکن دي.

له آدم تر دې دمه دا شتمني له طبیعت نه انسان ته ورکړل شوې، خو که سبا یې له لاسه ورکړو، نو دا به زموږ د ناپوهۍ او بې‌غورۍ ښکارندوی وي.

د کانونو دولتي او مسلکي مدیریت ته اړتیا شته.
د داخلي سوځیدنې فابریکو جوړول باید لومړیتوب وي.
د چاپېریال ساتنې قوانینو ته باید پام وشي.
د خلکو پوهاوی باید لوړ شي چې دا شتمني څنګه وساتي او ورڅخه څنګه استفاده وکړي.

وروستی ټکی:
ددبروسکاره زموږ د پښو لاندې یوه پټه خزانه ده. که دا نن و نه لټوو، سبا به یې دروازه زموږ پرمخ وتړل شي. دا زموږ له نسله تر نورو نسلونو یو امانت دی — راځئ چې دا امانت له خاورې څخه زر جوړ کړو، نه چې زوال ته یې پرېږدو.

درنښت …. یارب 🤲🏻

د ټکنالوجۍ له لارې زده کړه فرصت که ستونزه؟

Donate د دعوت رسنیز مرکز مرسته وکړئ