بېوزلان یو کلاسیک اثر‎

” ګناهکار هغه څوک نه دی چي ګناه کوي؛ بلکې هغه څوک ګناهکار دی چي د تور تم لامل ګرځي. “

بېوزلان د فرانسې د مشهور لیکوال ویکټور هوګو ( ۱۸۰۲ – ۱۸۸۵ ) یو نړیوال کلاسیک شهکار ناول دئ چي پخپل آدبي رنګ او روانو پېښو ئې د نړۍ په مختلفو سیمو کي یو ځانګړی ارزښت پیدا کړی. د دې ناول په باب ویل کېږي چي تر دې مهاله تر شپېتو ډېرو ژوندیو ژبو ته ژباړل سوی او په زرګونو ټوکه پلورل سوی دئ. ” بېوزلان ” په لږ وخت کي د فرانسې سرحدي پولي ماتي او د نړۍ تر ګوټ ګوټ پوري ورسېد. حتا ویل کېږي چي د سړې جګړې پر مهال ئې په هغو هیوادونو کي لوستل جبري وه چي سوسیالسټي افکارو پکښي په تېزۍ څرخون درلود. ” بېوزلان ” اصلاً  د هوګو هغه شهکار دئ چي د فقر،  بېوزلۍ، د قانون د نامناسب حد، د تودې میني د کشمکشي او تلوسي جریان او انساني بدلون او خواخوږۍ په باب یو ښه درس او انساني محوره پیغام لري. ما د ” بېوزلان ” په باب ولوستل چي یوازي ۴۵  فلمونه او نندارې ور باندې جوړي سوې او یوه ملګري خو بېخي په مبالغوي ډول د ” بېوزلان ” په هکله راته وویل چي که یو وخت فرانسه ټوله لوټي لوټي، او حتا پر دا بل مخ را واړوي؛ او بېوزلان اثر وي نو بیرته به فرانسه له سره تر اوسنۍ بڼي ښه ورغول سي.

عموماً د نړیوالو آثارو ښګېڼه دا وي چي د بهرنیو ټولنو د بدمرغیو، روایجو او حالاتو بیان پخپل ځان کي لري، او زموږ لوستونکي د خپلي غمځپلې او درد ځپلې ټولني د ناخوالي جریانونو او نادریو انعکاس او انځور پکښي لیدلای سي. هغه لوستونکي چي لوړ سطحه او کلاسیک آثار لولي د هغو لوستونکو سره چي د یوې محدودې ټولني د لیکوالو د آثارو تر تر ویلو پوري محدودي وي، هم په ذهني او هم په شعوري لحاظ د بدلون وړ وي. ښه اثر خپل تاثیر نه بایلي او ژوند ئې د محدود پر ځای نامحدود وي، ځکه خو د نړیوالو افکارو درلودونکي لیکوالان داسي آثار پنځوي چي نړیوال شکل غوره او د نړۍ د هر فرد لپاره موضوع او پیغام ولري. زموږ مضبوط فکره او قلم زوره لیکوال ډېر په نشط حساب دي، او که چېري وي هم؛ زموږ په ټولنه کي تر ډېره مطرح نه دي. او د ډېریو آثار یوازي د پښتني ټولنې پر نادریو او نادودو را څرخي. یوه خبره چي د کلاسیک آثارو په باب مهمه ده، هغه زما په آند د ډېر وخت موضوع ده. زموږ لیکوالانو پر خپلو آثارو ډېر وخت نه دئ تېر کړی، ځیني پښتو ناولونه خو حتا په ورځو او میاشتو لیکل سوي وي. د هوګو “، بېوزلان ” د اوولسو کالو په جریان کي؛ د تولستوی ” سوله او جګړه ” شهکار په شپږ کاله او دغه راز نور نړیوال آثار هم په کلونو کلونو ترتیب او لیکل سوي. که پر یوه کتاب اوولس کال  وخت کار کېږي نور ولي به نړیوال اهمیت نه مومي؟ د بهرنیو آثارو سره پیوستون د نورو وګړو او ټولنو د ستونزو، قوانینو او ژوند څخه خبرېدنه  ده. او پر پښتو او افغاني افرادو ئې هم اغېز بې څه نه دئ.