د ځنګلونو ساتنه زموږ مسؤلیت

لېکنه : مولوي نېک محمد نېک مل

251

🌱شین افغانستان، روڼ سبا:
د ځنګلونو ساتنه زموږ مسؤلیت….!!! 👈

افغانستان د غرونو، سیندونو، صحراوو او ځنګلونو یوه شتمنه جغرافیه لري. له بده مرغه، دا طبیعي شتمنۍ، په ځانګړي ډول ځنګلونه، د بې‌پامۍ، جګړو، بې‌وزلۍ، اقلیمي بدلونونو، او د قانون نه پلي کېدو له امله له جدي ګواښونو سره مخ دي. ځنګلونه نه یوازې دا چې د زرګونو ژویو او نباتاتو استوګنځی دی، بلکې د هوا پاکولو، د اوبو د ذخیره کولو، د خاورې د فرسایش مخنیوي، او د اقلیم د توازن ساتلو لپاره حیاتي رول لري. نو د دغو شتمنیو ساتنه یوازې د حکومت نه، بلکې د هر افغان مسؤلیت دی.

د افغانستان د ځنګلونو وضعیت

د افغانستان د ځنګلي ساحو مهمې سیمې د کنړ، نورستان، پکتیا، پکتیکا، بامیان، بدخشان او نور ولایتونه دي. په ځانګړې توګه د کونړ او نورستان ځنګلونه د هیواد تر ټولو لوی او زړو طبیعي ځنګلونه بلل کېږي. خو له بده مرغه، د دې سیمو ځنګلونه په تېرو څو لسیزو کې په پراخه کچه پرې شوي، سوځېدلي او قاچاق شوي دي. د FAO او UNEP راپورونه ښيي چې د افغانستان شاوخوا ۲٪ ځمکه له ځنګلونو پوښلې ده، خو دا فیصدي هم د وخت په تېرېدو کمېږي.

د ځنګلونو د له‌منځه‌تلو لاملونه غیرقانوني پرې کول او قاچاق

ډېری خلک د سون توکو او کاروبار لپاره ونې پرې کوي. دا کار اکثراً بې‌قانوني او بې‌نظمۍ له مخې ترسره کېږي، چې د طبیعي نظام توازن خرابوي.

بې‌وزلي او اقتصادي فشارونه

خلک، کله چې بله د عاید سرچینه ونه لري، مجبوره کېږي چې له ځنګلونو استفاده وکړي، حتی که دا استفاده دوامداره نه وي.

په کوموسیمو کې حکومتي کنټرول کم وي، نو د ځنګلونو ساتنه نه‌شي تضمین کېدلای. دا هم له لویو ستونزو څخه ده.

د پوهاوي کموالی

ډېری خلک د ځنګلونو ارزښت او د هغې د ساتنې اهمیت نه پېژني. له همدې امله ځینې کارونه د ناپوهۍ له امله هم ترسره کېږي.

د ځنګلونو ساتنې لارې چارې

۱. قانوني چوکاټ پیاوړی کول

د طبیعي منابعو د ساتنې قانونونه باید تطبیق شي. غیرقانوني پرېکوونکو او قاچاقبرانو ته باید سزا ورکړل شي.

۲. عامه پوهاوی

د رسنیو، ښوونځیو، جوماتونو او ټولنیزو شبکو له لارې خلک باید خبر شي چې د ونو پرېکول د دوی د راتلونکي له منځه وړل دي.

۳. د محلي خلکو ګډون

د ځنګلونو ساتنه یوازې د دولت کار نه دی. باید د خلکو له لارې د ساتنې ګډې شوراګانې جوړې شي چې خپله یې مدیریت وکړي.

۴. شنه‌کول او بیا کرنه

هلته چې ځنګلونه له منځه تللي، باید بیا ونې وکرل شي. د ځایي شرایطو مطابق، مقاومت لرونکې ونې غوره شي.

۵. د بدیلو سون توکو برابرول

که خلک له بله ځایه انرژي تر لاسه کړي (لکه لمریزه انرژي، یا ګاز)، نو د لرګیو پرېکولو اړتیا به کمه شي.

د افغانستان شنه غرونه، ځنګلي سیمې، او طبیعي شتمنۍ زموږ د هویت یوه برخه ده. که دا شتمنۍ له منځه ولاړې، زموږ راتلونکی نسل به له وچکالۍ، دوړو، اقلیمي بدلون او اقتصادي کړکېچ سره مخ شي. نو د عنوان مطابق، شین افغانستان، روڼ سبا یوازې هغه وخت شونی دی چې موږ ټول د خپلو ځنګلونو ساتنه وکړو. دا مسؤلیت یوازې د دولت نه، بلکې د هر افغان دی. راځئ چې لاسونه سره ورکړو، او د یوه زرغون افغانستان لپاره هڅه وکړو.

درنښت …….یارب 🤲🏻

قوش‌تېپې کانال – د افغانستان د اوبو د برخلیک نوې پاڼه

د دعوت رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. مننه

د دعوت بانکي پتهDNB Bank AC # 0530 2294668 :
له ناروې بهر د نړیوالو تادیاتو حساب: NO15 0530 2294 668
د ویپس شمېره Vipps: #557320 :

Support Dawat Media Center

If there were ever a time to join us, it is now. Every contribution, however big or small, powers our journalism and sustains our future. Support the Dawat Media Center from as little as $/€10 – it only takes a minute. If you can, please consider supporting us with a regular amount each month. Thank you
DNB Bank AC # 0530 2294668
Account for international payments: NO15 0530 2294 668
Vipps: #557320

Comments are closed.