ټرمپ له اسراییلو غوښتنه کړې چې بمبارۍ ودروي، وروسته له هغه چې حماس د اوربند د پلان مهمې برخې ومنلې

ټرمپ له اسراییلو غوښتنه کړې چې بمبارۍ ودروي، وروسته له هغه چې حماس د اوربند د پلان مهمې برخې ومنلې

په یو ناڅاپي او غیر متوقع پرمختګ کې، د امریکا پخواني ولسمشر ډونالډ ټرمپ اسراییلو ته مستقیم امر کړی چې په غزه کې خپل بمبارونه “سمدستي” ودروي. دا بې‌ساری اقدام څو ساعته وروسته له هغه راغی چې د حماس ډلې د ټرمپ د وړاندیز شوي پلان مهمې برخې ومنلې، کوم چې هدف یې د نږدې دوو کلونو جګړې پای ته رسول دي.

دا پرمختګ چې د جمعې په ورځ رامنځته شو، د دواړو لورو ترمنځ د احتمالي حل تر ټولو نږدې ګام ګڼل کېږي، سره له دې چې لا هم ستر خنډونه او د تېر وخت مات شوي تړونونه د دې نوې دیپلماتیکې هڅې پر وړاندې سیوری غوړولی.

د حماس مشروط “هو”

په یوه رسمي اعلامیه کې چې د جمعې ماښام خپره شوه، حماس اعلان وکړ چې د ټرمپ د پلان دوه اساسي برخې یې منلې دي:

۱. د بندیانو تبادله: حماس موافقه وکړه چې ټول پاتې اسراییلي بندیان چې په غزه کې دي — که ژوندی وي او که مړي — خوشې کړي، په بدل کې به د اسراییلو له زندانونو څخه یو لوی شمېر فلسطیني بندیان ازادېږي.

۲. د واک لېږد: حماس په یوه ستر امتیاز کې خپله چمتووالی څرګند کړ چې د غزې د واک چارې یوې “مستقله تخنیکي موقته ادارې” ته وسپاري، چې د فلسطیني ملي اجماع له مخې وټاکل شي او د عربي او اسلامي هېوادونو له ملاتړ برخمنه وي.

خو حماس لا هم د پلان بشپړ ملاتړ ونه کړ. دوی څرګنده کړه چې “نورې مسلې” لا هم د ګډ فلسطیني ملي چوکاټ له لارې د مذاکراتو اړتیا لري. که څه هم دا مسلې مشخصې نه دي، خو اټکل کېږي چې پکې د حماس د بې‌وسلې کېدو غوښتنه او د اسراییلي ځواکونو بشپړ وتل شامل دي.

د حماس یو لوړپوړي چارواکي   د الجزیرې سره په مرکه کې څرګنده کړه چې دا ډله به تر هغه وخته وسلې نه ږدي څو د اسراییلو اشغال پای ته نه وي رسېدلی.

د ټرمپ وروستی خبرداری او د اسراییلو غبرګون

د حماس د اعلامیې تر خپرېدو وروسته، ټرمپ په خپل Truth Social پلیټفارم کې وویل: “د حماس د اوسني بیان پر بنسټ، زه باور لرم چې هغوی دایمي سولې ته چمتو دي.”
نوموړي وروسته امر وکړ: “اسراییل باید په غزه کې بمبارۍ سمدستي ودروي، څو موږ وکولای شو بندیان په خوندي او چټک ډول راوباسو! دا مهال، دا کار ډېر خطرناک دی.”

ټرمپ په جلا ویډیويي پیغام کې دا “ډېره ځانګړې ورځ” وبلله او ډاډ یې ورکړ چې “د ټولو سره به په عادلانه توګه چلند وشي.”

د اسراییل صدراعظم بنجمن نتنیاهو دفتر په یوه بیان کې وویل چې اسراییل د پلان د لومړي پړاو د عملي کولو لپاره چمتووالی نیسي، چې پکې د بندیانو خوشې کول شامل دي.
بیان زیاته کړه چې اسراییل به “د ولسمشر او د هغه له ډلې سره په بشپړه همکاري کې کار ته دوام ورکړي، څو جګړه د هغو اصولو له مخې پای ته ورسوي چې له ټرمپ د لیدلوري سره سمون لري.”

خو د اسراییلو په بیان کې د ټرمپ د بمباریو د درولو غوښتنه هېڅ نه وه یاده شوې — دا ښایي د اختلاف احتمالي ټکی وي.

د وخت او تاوتریخوالي پر ضد سیالي

په ځمکه باندې د وضعیت نازکوالی سمدستي څرګند شو. د سیمې د خلکو او شاهدانو له مخې، د اسراییلو پوځي فعالیتونه د خبرونو تر خپرېدو وروسته په ځینو برخو کې زیات شول. ټانکونو د غزې ښار په یو سړک بمباري وکړه، او الوتکو د رمال سیمه او خان یونس ښار باندې بریدونه ډېر کړل. دا ښایي د اسراییلو د پوځ وروستۍ هڅه وي مخکې له دې چې اوربند عملي شي.

خو په نورو برخو کې د غزې فضا بل ډول وه. د “المواسي” په ساحلي سیمه کې، د AFP یو خبریال د بې‌کوره شوو فلسطینیانو له خیمو څخه د “الله اکبر” د نعرې پورته کېدل اورېدلي، کله چې د حماس د غبرګون خبر خپور شو.

“کله چې مې دا خبر ولوست، زما بدن ولړزېد، داسې احساس مې وکړ لکه ‘ای خدایه، بالاخره د راحت ورځ راغله’،” د بې‌کوره فلسطینۍ سمها الحو وویل.

د معاملې ارزښت او نړیوال غبرګون

د ټرمپ وړاندیز شوی پلان، چې ډېری یې د حماس لپاره سخت بولي، که په بشپړه توګه عملي شي، ښایي د حماس د واک او وسلوالې ډلې د پای معنی ولري. د بندیانو د خوشې کولو او اوربند په بدل کې، پلان د حماس له بشپړې بې‌وسلې کېدو، د اسراییلو له تدریجي وتلو او د یو موقتي ادارې له جوړېدو غوښتنه کوي څو ویجاړ شوی غزه بیا ورغوي.

په غزه کې د بشري ناورین حالت، چې هلته لوږه، ویجاړ شوی بنسټیز جوړښتونه او د خلکو بې‌کوره کېدل عام شوي، پر حماس دروند فشار راوړی چې موافقې ته ورسیږي. د اسراییلو لپاره بیا د پاتې بندیانو خوندي ستنېدل  لومړیتوب دی.

نړیوال غبرګون ژر او په ګډه خوش‌بین و. د منځګړو هېوادونو، قطر او مصر، اعلان وکړ چې دوی له امریکا سره په ګډه د راتلونکو ګامونو پر همغږۍ کار کوي. د ملګرو ملتونو سرمنشي انتونیو ګوتریش له ټولو خواوو وغوښتل چې “له دې فرصته استفاده وکړي.” د برتانیې، فرانسې او آلمان مشرانو هم دا پرمختګ “یو مهم ګام” او “د سولې تر ټولو ښه فرصت” وباله.

راتلونکې ورځې به وښيي چې دا نازکه اجماع تر کومه ځایه د جګړې له واقعیتونو او ژورو بې‌باوریو سره مقاومت کولی شي. نړۍ اوس دې ته ګوري چې ایا اسراییل به د ټرمپ امر ومني، او ایا حماس رښتیا هم چمتو ده چې هغه واک پرېږدي چې له ۲۰۰۷ کال راهیسې یې په غزه کې ساتلی دی.

د دعوت رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. مننه

DNB Bank AC # 0530 2294668 :د دعوت بانکي پته 
 NO15 0530 2294 668: له ناروې بهر د نړیوالو تادیاتو حساب
Vipps: #557320 : د ویپس شمېره 

  Donate Here