احسان الله ارینزی

ز -- عشیره Nomad:  عشیره د نارینه نژدې یا پلارګنیزو خپلوانو ته ویل کېږي. ابادیس دیکشنري د (آل)، (ایل)، (طیره چې اصلاً تیره ده)، (خاندان)، (خانواده)، (طایفه) او (قبیله) کلمات د (عشیره) مترادفات او (تیره)، (تبار)، (خانوار) او…

د -- قوم  Ethnicity:   قوم یو ټولنیز جوړښت دی او هغه خلکو ته ویل کېږي چې په یوه سېمه یا نژدې سیمو کې اوسي او د تاریخ په اوږدو کې، اقتصادي او فرهنګي اړیکې، خپلوي، ګډ ټولنیز او میراثي ارځښتونه، ګډې فرهنګي ځانګړتیاوې (د دین په ګډون)…

په دې وروستیو کلونو کې، او په تېره بیا په افغانستان باندې د طالبانو له بیا واکمنېدو وروسته، ځینی کسان د قبیلوي انسان، قبیلوی واکمنئ، قبیلوي ذهنیت او قبیلوي هڅوب/فرهنګ په شان، مفاهیم ډېر راوړي او داسې ښکاري چې دا حضرات په هېواد کې یوازې…

کله چې د طنز په هکله خبرې کوو، لکه چې د عزيزنسين په هکله خبرې کوو او کله چې د عزيز نسين په هکله خبرې کوو، لکه چې د طنز په هکله غږېږو! ترکی عزيزنسين په شلمه پېړۍ کې، د نړۍ داسې يو ليکوال و، چې په سلګونو طنز کيسې يې ليکلي او ستر نوم لري.…

زما د معلوماتو له مخې ارواښاد استاد محمد ابراهیم عطایي، په افغانستان کې لومړنی څېړونکی دی چې په قبیلوي حقوقي کودونو یې منظم کار کړی او د پښتنو قبیلو د اصطلاحي کودونو یوه مهمه مجموعه یې چاپ کړې ده. دا کتاب د افغانستان د خلکو د یوې لویې…

سبا د مارچ اتمه د ښځو د نړیوال پیوستون تاریخي ورځ ده. زه په داسې حال کې چې د افغانستان شریف ټولو درنو مېرمنو او نجونو ته د دې ورځې مبارکي وایم او د سخت ژوندانه په هره برخه کې بریاوې ورته غواړم، دوی ته خپله یوه نوی لنډه کیسه ( د ناویدود…

میاشت کېده چې زموږ لوی ښار کلابند و. د هېواد ډېر نور ښارونه هم همداسې او یا د پردیو لاس ته لوېدلي وو. واکمني د کورنیو غلو او غاصبینو د لاسه شوړېدلی او د لوېدو په درشل ولاړه وه! پردیو هومره وسلې درلودې چې تا ویل په وسپنو او پولادو…

او ننگیال بیا خاورو ته وسپارل شو… ! ارواښاد اسحق ننګیال د افغانستان په معاصرو ادبیاتو کې داسې یو روڼ او نه هېرېدونکی فصل دی، چې د برېښنا د یوه پړک په شانې وځلېد؛ خو ژر الونیا شو، د زړه اس یې د ارمانونو له درانه باره سره د “یو باد” تر…

د سرتېر خندا داسې وه لکه کمکی تندر. کله به چې سرتېر لیری و، د خندا غږونه به یې داسې راتله لکه کوکې او چیغي. لکه یو زورور سېل چې غټ او کمکی کاڼي یې پورته کړي او یو په بل یې وهي. که به چا دا خندا د نژدې واورېده، هڅه به یې کوله چې…

په شپنئ چوپتیا او تته رڼا کې، د زګیروي غږ جګ شو. زما سترګه لږ ورغلې وه چې بېرته په ځای کیناستم. زه به په دې وروستیو میاشتو کې، هره اونئ درې واره له مشر سره پاته کېدم، ځکه چې ډېر ناروغه او ناکراره و. زګیروی بند شو؛ خو ورو غوندې ژړا مې…