د دښتي یا صحرایي کیدلو  اغېزې – څلورمه برخه

په تیره ( دریمه برخه) لیکنه کې مو د صحرایې کیدلو په عواملو، سببونو یا لاملونو خبرې وکړی. په دې برخه کې به د صحرایې کیدلو په اغېزو او عواقبو یا پایلو رڼا واچوو.
صحرايي کېدل، چې زیاتره د انساني فعالیتونو لکه د ځنګلونو وهلو او ښاري پراختیا له امله رامنځ ته کېږي،  چاپیریالي، ټولنیز او اقتصادي بدلونونو له ځان سره لري،  چې دا بدلونونه بیا  په راتلونکې کې د یو زیات شمیر نورو ستونزو سبب کیږي.
ښه به وي چې پر چاپیریالي، ټولنیز او اقتصادي ثبات، د صحرایې کیدلو منفي اغیزې نورې هم راوسپړو.

  د صحرایې کېدلو چاپیریالي اغېزې:
– د نباتاتو د پوښښ له لاسه ورکول: صحرايي کېدل کولای شي د نباتاتو د پوښښ له لاسه ورکولو لامل شي، چې پایله یې د خاورې تخریب او د خاورې کیفیت خرابیدل دي.
– د خاورې تخریب: صحرايي کېدل کولای شي د خاورې کیفیت خراب کړي، د خاورې د کیفیت خرابوالی بیا په خپل وار سره په نوموړې اغېزمنه سیمه کې د نباتاتو، څارویو او نورو ژویو لپاره د ژوند کول ستونزمن کوي.
– د بیولوژیکي ډولونو یا رنګارنګۍ کمیدل: صحرايي کېدل کولای شي د بیولوژیکي تنوع د کمښت لامل یا سبب شي. ځکه چې نوموړي ډولونه نشي کولای د بدلیدونکو شرایطو سره ځانونونو ته سمون ورکړي او ورسره  تطابقت وکړي .
– د هوا په عناصرو کې د بدلونونو لپاره زیان منونکی زیاتوالی: کومې سیمې چې د صحرايي کېدو له امله اغیزمنې کیږي، هغه بیا د هوا په عناصرو یا ترکیب کې د بدلونونو د اغیزو له امله ډیرې زیان منونکې وي،  لکه د وچکالۍ زیاتوالی او د اورښت کمښت.
د صحرايي کېدو اقتصادي اغېزې:
–  د کرنیزو محصولاتو له لاسه ورکول: صحرايي کېدل د کرنیزو محصولاتو د له لاسه ورکولو لامل کېدای شي، دا ځکه چې د کرګرو  لپاره بیا د کرنیزو فصلونو کرل او د څارویو پالنه ستونزمنه کیږي.
–  د اوبو کموالی: صحرايي کېدل د اوبو شتون کمولی شي. د اوبو د کمښت له امله بیا د ټولنو وګړي د څښاک د پاکو اوبو او په کرنه کې د اړتیا وړ اوبو د ترلاسه کولو له  ستونزو سره مخ کیږي
– د ژوندانه د اسبابو یا اسانتیاوو له لاسه ورکول: صحرايي کېدل کولای شي د هغو ټولنو د ژوندانه د  اساننتیاوو یا وسیلو د له لاسه ورکولو لامل شي، کومې چې د خپل ژوندي پاتې کیدو لپاره په طبیعي سرچینو تکیه کوي، لکه کرگران او د څارویو روزونکي.
–  د بې وزلۍ زیاتوالی: صحرايي کېدل کولای شي د بې وزلۍ د زیاتوالي لامل شي،  ځکه چې ټولنې د بدلیدونکو چاپیریالي شرایطو او د طبیعي سرچینو د له لاسه ورکولو له امله بیا نه شي کولای، له حالاتو  سره د تطابق لپاره سمه مبارزه وکړي.

د صحرايي کېدو ټولنیزې اغېزې:
–  لالهاند حالت: صحرايي کېدل کولای شي د ټولنو د ګډوډۍ لامل شي، ځکه چې زیانمن وګړي  اړ وي چې د خوړو، اوبو او سرچینو د لټون لپاره  خپل کورونه پریږدي، کډې بار کړي او و کوچېږي.
– شخړه: د لږو طبیعي سرچینو له امله، بیا د ټولنې د وګړو ترمنځ شخړې رامنځ ته کیږي، ځکه چې هر څوک بیا د خپلو اړتیاوو د پوره کولو له امله ډاډ نه لري، په ځانګړې توګه په هغو سیمو کې چې طبیعي سرچینې لا وار دمخه کمې وي.
مهاجرت یا کډوالي: صحرايي کېدل کولای شي د مهاجرت لامل شي، ځکه چې ټولنې د خوړو، اوبو او سرچینو د لټون لپاره  کډې کولو ته اړ کیږي.

– روغتیایې اغیزې: صحرایې کیدل کیدای شي پر  روغتیا هم  اغیزه ولري. لکه د خوارځواکۍ رامنځ ته کیدل  او نورې ناروغۍ. ځکه چې ټولنې خوړو او پاکو اوبو ته د لاسرسي لپاره له ستونزو سره مخ کېږي.
په ټولیز ډول، صحرایې کیدل د پام وړ چاپیریالي، اقتصادي او ټولنیزې اغیزې لري، په ځانګړې توګه په پرمختیایې هیوادونو کې چیرې چې ټولنې د ژوندي پاتې کیدو لپاره په طبیعي سرچینو تکیه کوي.
د صحرا کیدو د اصلي لاملونو په نښه کول او د ځمکې د کارولو پرله پسې کړنو ته وده ورکول،  د نوموړو اغیزو  په کمولو او په اغیزمنو ټولنو کې د نرمښت یا انعطاف د  رامنځ ته کولو لپاره اړین دي.
نور بیا
سرچینه:   green earth

پوهنمل دوکتوراندوس رحمت ځواکمن
۴/ ۸/ ۲۰۲۵- هالنډ

د دښتي یا صحرایې کیدلو اصلي علتونه – دریمه برخه

د دعوت رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. مننه

DNB Bank AC # 0530 2294668 :د دعوت بانکي پته 
 NO15 0530 2294 668: له ناروې بهر د نړیوالو تادیاتو حساب
Vipps: #557320 : د ویپس شمېره 

  Donate Here