دری و فارسی یکی نبوده بلکه دری مادر زبان موجوده فارسی و تاجیکی است! / دوکتور نوراحمد خالدی

به قول استاد ملایری ایرانی زبان ایرانیها در زمان هخامنشیها ایلامی و در زمان ساسانیها پهلوی بود که عربها آنرا بر انداختند و فارس ها زبان مردم خراسان و آسیای میانه را که زبان دری بود پذیرفتند. ملایری تایید میکند که دری در شرق یا در سرزمینهای خراسان و آسیای میانه ایجاد شد و بعدا به ایران امروزی رفت. اینکه او میگوید اسمش را به خاطر حاکمیت امپراطوری فارسها “فارسی” گذاشتند و آنرا “فارسی دری”گفتند کاملآ نادرست است برای آنکه این زبان یا زبان دری از فارس برنخواسته بود که فارسی نامیده شود و دنباله زبان پهلوی ساسانی فارسها هم نبود بلکه همزمان با آن موجود بوده است. حتی پارتی را که بعضیها از روی مغالطه و برای گل آلود کردن حقایق “پارسی” مینویسند هم زبان جداگانه مربوط پارتیها یا پهلوی اشکانی بود که اوستا به آن نوشته شده است. در فرهنگ عمید میخوانیم که: “دری منسوب به دربار، درباری زبان فارسی که بعد از پهلوی متداول گردید (در ایران) و با اندک تغییری بصورت زبان فارسی کنونی در آمده است.” (فرهنگ فارسی عمید تالیف حسن عمید، تهران ۱۳۷۵، ص ۶۴۰).

تعدادی متعصب تاجک مرا از تبصره بالای زبان دری که زبان مادری و زبان فامیلی من است بر حذر میدارند. حتی به ارتباط نوشته ایکه صرف در مورد متعصبین ضد زبان پشتو است و هیج ربطی به بحث دری و فارسی ندارد. پر رویی، خود بزرگ بینی، حماقت و بیدانشی هم حدی دارد. مثل اینکه این اشخاص با خواندن و فهمیدن متن دری مشکل دارند. دری و فارسی یکی نیست بلکه دری مادر زبان موجوده فارسی و تاجیکی بوده و زبان مشترک تفاهم اقوام مختلف منجمله تاجیکها، ترکتبارها، پشتونها وهزاره ها است که در گسترش و انکشاف آن همه اقوام سهم دارند. بزرگترین گویندگان زبان دری از اقوام غیر تاجک بوده اند مانند مولانا جلال الدین محمد بلخی رومی که از خاندان سلطنتی ترکتبار خوارزمشاهیان بود، سعدی و حافظ شیرازی که زبان اجدادی شان پهلوی بود و بیدل دهلوی که خودش بنگالی با ریشه مغولی ترک بود و اقبال لاهوری. میگویند استاد خلیلی هم در قوم پشتون بوده است. عصر طلایی شگوفایی زبان دری در زمان حاکمیت تیموریان ترکتبار هرات بود که متاسفانه به تاریکترین دوران سقوط این زبان در عصر حاکمیت اشغالگران صفوی فارسی زبان انجامید که در طول نزدیک به دوقرن حاکمیت شوم آنها (1520م تا 1709م) حتی یک نویسنده، شاعر و ادیب و معمار و نقاش از سرزمین افغانستان امروزی، و حتی ایران، ظهور نکرد. بیدلیل نیست رهبران سیاسی و نظامی از قوم پشتو ن به حاکمیت آنها پایان دادند. احمدشاه ابدالی و شاه شجاع به دری شعر میگفتند. پشتونها زبان دری را زبان رسمی خط و کتابت امپراطوری ابدالی قرار دادند. بزرگترین و بهترین هنرمندان و ادبای ما منجمله احمد ظاهر، احمد ولی، استاد ترانه ساز، استاد نینواز، فرهاد دریا، آریانا سعید و صدهای دیگر همه پشتون هستند. دری زبان انحصاری تاجکتبارها نیست، زبان مشترک تفاهم اقوام افغانستان است. اگر این متعصبین سکتاریست تاجک تا حال این موضوع را ندانسته اند جای تاسف است. ترکتبارها و پشتونها زبان دری را به هندوستان بردند و زبان رسمی سلسله های غلجی، غوری، لودی، سوری و امپراطوری مغلی ساختند. تاجکها در این امر سهم قابل توجه نداشتند. سامانیان، غزنویان، سلجوقیها و خوارزمشاهیان زبان دری را به ایران و آسیای صغییر بردند. متاسفانه این اشخاص سکتاریست در آینده هم نظر به دیو تعصب در ذهن شان این حقایق تاریخی را نخواهند فهمید و با خیالات و توهمات نادرست و تعصب آمیز زندگی خواهند کرد.