ځينی علتونه چې ستاسو د غاښونو د خرابوالي سبب کېږي

 د خولې وچوالی (Dry Mouth)

د خولې وچوالی د غاښونو د خرابوالي تر ټولو لوی عامل دی. خو د خولې د وچوالي سبب څه دی؟

یو دلیل دا دی چې تاسو د خولې له لارې ساه اخلئ. کله چې پوزه مو بنده وي، یا الرجي ولرئ، او یا هم دا مو عادت وی چې د خولې له لارې ساه اخلئ، خوله مو وچيږي.

کله چې خوله وچه وي، د خولې لاړې (لعاب) کمیږي، او کله چې لاړې کمې شي، باکتریاوې په خوله کې ډېرېږي، اسید تولیدوي، او دا اسید ستاسو د غاښونو د خرابوالي سبب ګرځي.

نو که له خوبه چې راپاڅئ خوله مو وچه وي، هڅه وکړئ د دې اصلي لامل پیدا کړئ. که الرجي لرئ، درملنه یې وکړئ. ځینې درمل هم د خولې د وچوالي سبب کېږي، او همدارنګه د عمر له زیاتېدو او یا د سترس له امله هم لاړې کمیږي.

 کاربوهایدریت او خواږه خواړه

هغه خوراکونه چې ډېر کاربوهایدریت لري، په بدن کې خوږو (شوګر) ته اوړي، او دا شوګر د خولې میکروبونو ته انرژي ورکوي چې اسید تولید کړي. دغه اسید بیا ستاسو د غاښونو د خرابوالي لامل ګرځي.

اسیدي خواړه او نوشابې

اسیدي خوراکونه لکه لیمو، نوشابې او سرکه د غاښونو د سطحې (انمل) ضعف رامنځته کوي او غاښونه خرابوي.

د معدې ناروغۍ (ریفلوکس او استفراق)

که د معدې اسید پورته راځي او یا استفراق کوئ، دا اسید هم د غاښونو د خرابوالي سبب ګرځي، ځکه چې دا د غاښونو سطحه کمزورې کوي.

 د خولې جواهرات (Piercings)

لکه د ژبې پین، شونډو پین او نور فلزي جواهرات ستاسو د غاښونو او اوریو د ټپي کېدو او خرابېدو سبب کېږي.

اورتودونسي او نور وسایل

هغه وسایل چې د غاښونو د درملنې لپاره کارېږي، لکه “space maintainer” او نور، که په سمه توګه پاک نه شي، د غاښونو د خرابېدو لامل کېږي. باید هڅه وکړئ چې غاښونه مو د دې وسایلو له شتون سره سره په ښه توګه پاک وساتئ.

 په منظمه توګه د غاښونو نه چک‌اپ کول

که تاسو په وخت سره د غاښونو معاینه (چک‌اپ) نه کوئ، ممکن غاښونه مو دومره خراب شي چې درملنه یې سخته شي. نو هڅه وکړئ په وخت سره د غاښونو داکټر ته ولاړ شئ.

 جنتيکي عوامل (Genetic Factors)

ځینې خلک په جنتيکي ډول داسې غاښونه لري چې زر خرابېږي. دا ممکن د غاښونو د شکل، جوړښت او یا د لاړو د کیفیت له امله وي. دا ډول کسان باید د خپلو غاښونو ډېر پام وکړي.

 عمر او روزانه کړنلاري

د عمر زیاتوالی، د بدن کمزوري، او ناسم عادتونه (لکه سګرټ څکول، کافي زیات څښل، او د خولې پاک نه ساتل) هم د غاښونو د خرابوالي له عاملونو څخه دی