چرا افغانستان بدون غارتگران جمهوری فساد بهتر کار می‌کند

به هر معیار صداقت یا تأثیر که نگاه کنیم، میر‌ویس عزیزی در شش ماه گذشته بیشتر برای افغانستان کار کرده است تا تمام حلقه‌های جنگ‌سالاران تبعیدی و وطن‌دوستان خودخوانده که در بیست سال گذشته قدرت را در اختیار داشتند و کمک‌های بین‌المللی را غارت کردند.

اقدامات اخیر عزیزی، تمویل محصلین افغانِ گیرمانده در خارج، کمک به مهاجرین اخراج‌شده از ایران، و تعهد میلیاردها افغانی برای تولید برق، حقیقت تلخی را افشا می‌کند: اکنون که افغانستان از چنگال اسباب بازی امریکا، جنایت‌کاران جنگی و دزدان قومی خارج شده، پیشرفت ممکن شده است.

و با این‌حال، بلندترین اعتراض‌ها علیه این پیشرفت از سوی همان چهره‌هایی بلند می‌شود که مسئول دهه‌ها فساد، خشونت و بی عرضگی بودند،افرادی چون امرالله صالح، مردی که اکنون تخصص‌اش در توییت کردن فریادهای میان‌تهی خلاصه شده و هیچ سهمی در بقای مردمی ندارد که زمانی ادعای نمایندگی‌شان را داشت.

عزیزی می‌سازد، صالح غوغا می‌کند

بیایید با واقعیت‌ها آغاز کنیم. در ماه جولای ۲۰۲۵، میر‌ویس عزیزی مبلغ ۵۰۰ هزار دالر را از طریق بنیادش برای نجات تحصیل ۹۵ محصل افغان در قرغیزستان اختصاص داد، محصلانی که بورس‌های امریکایی‌شان لغو شده بود. این‌ها محصلین واقعی‌اند، با نام، صنف، و آرزوها؛ نه هدف‌های خیالی “تبلیغات طالبان” چنانچه صالح ممکن است وانمود کند. این محصلان افغان هزاره ، ازبک ، تاجک و پشتون هستند.

سپس عزیزی به بحران مهاجرین افغان اخراج‌شده از ایران روی آورد، بیش از یک میلیون برگشت‌کننده‌ی آسیب‌پذیر. در حالی‌که به‌اصطلاح رهبران افغان در خارج خاموش مانده‌اند، عزیزی مبلغ ۱ میلیارد افغانی (معادل ۱۴ تا ۱۵ میلیون دالر) را برای کمک فوری در ولایت هرات،از مناطق به‌شدت آسیب‌دیده،اختصاص داد.

و این همه چیز نیست. او طرح سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیارد دالری در افغانستان را نیز اعلام کرد: تولید ۱۰ هزار مگاوات برق،یک پروژه ملی واقعی، که برای هزار ها افغان کار می آفریند نه برنامه خیالی دیگری که دولت صالح و امثالش برای دریافت کمک تبلیغ می‌کرد و سپس اختلاس می‌نمود.

اما امرالله صالح چگونه پاسخ داد؟ با تمسخر. در توییتر، او عزیزی را به راه‌اندازی “تبلیغات مافیایی” برای منافع پنهانی متهم کرد و کل پروژه ۱۰ میلیارد دالری را «ساختگی» خواند؛ یک “نمایش تبلیغاتی” طالبان برای خرید مشروعیت. این صرفاً نقد نبود، بلکه تلاش ناامیدانه‌ای بود برای بی‌اعتبار ساختن پیشرفت واقعی، تا مبادا این خیال پلو آنها  «هیچ چیز بدون ما ممکن نیست» فرو بریزد.

و این از مردی می‌آید که میراثش شامل دهه‌ها ناتوانی در ارائه ابتدایی‌ترین خدمات، تغذیه فساد، و نظاره بر ناپدید شدن میلیاردها دالر کمک بود.

سابقه پوسیده رژیم گذشته

بیایید گذشته را رمانتیک نسازیم. در طی ۲۰ سال، افغانستان شاهد مقادیر بی‌سابقه‌ای از کمک‌های بین‌المللی بود،تقریباً دو تریلیون دالر در کل مصارف بین‌المللی، و ۱۴۵ میلیارد دالر فقط برای بازسازی و کمک‌های غیرنظامی. صالح و امثالش با این همه چه کردند؟

• فساد گسترده در تمام سطوح حکومت.
• مافیای قومی با نقاب دموکراسی، جایی‌که جنایت‌کاران با قوم، تفنگ و قرارداد خارجی حکومت می‌کردند.
• عدم وجود نظام صحی مؤثر، شبکه انرژی، یا برنامه‌ای برای بازگشت‌کنندگان و آینده‌سازی.

حتی محصلین  افغان در خارج که قبلاً با بورس‌های امریکایی حمایت می‌شدند، پس از سقوط سفارت و نبود مخالفین پاسخ‌گو، رها شدند. و حالا که فردی چون عزیزی این خلأ را پر می‌کند، به خشم می‌آیند،زیرا بی‌فایدگی مطلق‌شان را برملا می‌سازد.

واقعیت نو: ثبات، زمینه‌ساز پیشرفت

بیایید رک باشیم: چنین سطحی از سرمایه‌گذاری، هماهنگی، و فعالیت‌های خیرخواهانه در زمان رژیم‌های تحت حمایت امریکا ممکن نبود. چرا؟

چون چیزی به نام “دولت واقعی” وجود نداشت؛ تنها معامله‌گران قدرت که هرکدام قلمرو خود را غارت می‌کردند و در برابر واشنگتن عکس می‌گرفتند.

امروز، زیر اداره امارت اسلامی فعلی،اگرچه پرمناقشه،امنیت نسبی، هماهنگی ملی، و فضای کاری برای سرمایه‌گذاران و موسسات غیردولتی وجود دارد. پروژه‌های عزیزی در بخش‌های انرژی، صحت و معارف، فقط به‌دلیل وجود تشکیلات باثبات حکومتی ممکن شده‌اند.

باید روشن گفت: ممنوعیت آموزش دختران و کار زنان از سوی طالبان اشتباه، و غیرقابل‌دفاع است، و برای مشروعیت اخلاقی و اجتماعی افغانستان باید لغو گردد. اما حتی در این زمینه ناقص نیز، نمی‌توان انکار کرد که سطحی از ثبات ملی وجود دارد که زمینه‌ساز سرمایه‌گذاری، ساخت‌وساز و خدمات عمومی شده است،چیزی که “جمهوری جنگ‌سالارانه” هرگز به آن نرسید.

برای درک این واقعیت، نیازی نیست طالبان را دوست داشته باشید؛ اما باید صادق باشید. و همین صداقتی‌ست که منتقدینی چون صالح از آن بیزارند. آن‌ها دنبال نتیجه نیستند،بلکه دنبال دیده شدن‌اند. و موفقیت عزیزی شکست آن‌ها را غیرقابل انکار می‌سازد.

جان افغان‌ها مهم‌تر از کلنگک ناحق  تبعیدی‌ها

کار عزیزی نمایشی  نیست. او واقعاً جان‌ها را نجات می‌دهد، محصلین  را آموزش می‌دهد، و برای مردم کار ایجاد می‌کند. در مقابل، سهم صالح تنها تخریب شخصیت کسانی‌ست که واقعاً کار می‌کنند، درحالی‌که خود در تبعید امن، به انگلیسی موعظه می‌نویسد درباره «مشروعیت».

اما مشروعیت را باید به‌دست آورد، نه اعلام کرد. و در حال حاضر، عزیزی آن را دارد،در میدان، در میان مردم، جایی‌که اهمیت دارد.

بیایید واضح بگوییم: جنگ‌سالاران، تکنوکرات‌ها و نسخه‌های مجازی‌شان افغانستان را ناکام ساختند. آن‌ها دهه‌ها وقت و میلیاردها دالر در اختیار داشتند، و کشوری را باقی گذاشتند که از درون توسط فساد و تفرقه پوسیده بود.

اگر یک تاجر، بدون پُست دولتی، تحت رژیم نو، در یک سال کاری را بکند که آن‌ها در بیست سال نکردند، پس انتخاب روشن است: از چیزی حمایت کنیم که کار می‌دهد، نه چیزی که غرور تبعیدی‌ها را نوازش می‌دهد.

نتیجه‌گیری: بگذارید سازندگان، بسازند

میر‌ویس عزیزی نیازی به تأیید امرالله صالح ندارد. او اعتماد محصلین افغان، سپاس خانواده‌های اخراج‌شده، و توجه جوامعی را دارد که شاهد تحقق سرمایه‌گذاری‌های عظیمش هستند.

این است رهبری واقعی: نه هشتگ، نه شعار، نه شکایت‌های تلخ؛ بلکه عمل ملموس.

زمان آن فرا رسیده که ارواح جمهوریت ناکام، به فراموشی سپرده شوند. افغانستان به اندازه کافی رنج کشیده. بگذارید سازندگان بسازند،و بگذارید غوغاگران در فراموشی فرو روند.

د دعوت رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. مننه

DNB Bank AC # 0530 2294668 :د دعوت بانکي پته 
 NO15 0530 2294 668: له ناروې بهر د نړیوالو تادیاتو حساب
Vipps: #557320 : د ویپس شمېره 

  Donate Here