تقاعد د کارکوونکو د معاش یوه برخه ده چې د هغوی د شتمنۍ او اساسي حقونو په توګه ګڼل کېږي. دا یو قانوني حق دی، ځکه چې کارکوونکی خپل ارزښتناک عمر د خلکو او حکومت په خدمت کې تېر کړی دی. تقاعد د متقاعدو کارکوونکو له اساسي حقونو څخه دی، او هیڅ کارکوونکی باید له دې حقه محروم نه شي.
تقاعد هغه مالي امتیاز دی چې کارکوونکو ته د هغوی د خدمتونو د ختمېدو وروسته ورکول کېږي. دا د کارکوونکي د قانوني حقونو یوه برخه ده او هغه پیسې دي چې د کار په دوران کې په منظمه توګه جمع کېږي او د تقاعد وروسته د هغوی د ژوند د ملاتړ لپاره تادیه کېږي. تقاعد ممکن د تعریف شویو ګټو پلان یا د تعریف شویو ونډو پلان په بڼه وي، چې هر یو یې د تقاعد پیسې په مختلفو لارو تنظیموي. هدف یې دا دی چې متقاعد شخص ته د تقاعد په دوران کې د مناسب عاید زمینه برابر کړي.
تقاعد (پینشن) د لاتین له کلمې «pensiō» څخه اخیستل شوی چې معنی یې «تادیه» ده. تقاعد هغه فنډ دی چې د کارکوونکي د خدمت په موده کې یوه ټاکلې اندازه پیسې جمع کېږي او وروسته د تقاعد په مهال ورته د ژوند د ملاتړ لپاره په منظمه توګه تادیه کېږي. تقاعد کېدای شي دوه ډولونه ولري:
1. تعریف شویو ګټو پلان: په دې کې یوه شخص ته په منظمه توګه ثابتې پیسې ورکول کېږي.
2. تعریف شوې ونډې پلان: په دې پلان کې یوه ټاکلې اندازه پانګونه کېږي، چې وروسته د تقاعد په دوران کې د استفادې لپاره شتون لري.
تقاعد باید د کارکوونکي جلا معاش سره ګډ نه شي. په عموماً، تادیات د تقاعد وروسته د ژوند د اړتیاوو پوره کولو لپاره په منظمه توګه ورکول کېږي.
د تقاعد معلوماتي پلانونه د هغه ترتیباتو مجموعه ده چې کارکوونکو ته د تقاعد پر مهال عاید تامینوي، کله چې هغوی دندې ته دوام نه ورکوي. دا پلانونه په ډیری مواردو کې د دولت، بیمې شرکتونو، یا کارکوونکو د اتحادیو له خوا تنظیمېږي.
د تقاعد ډولونه:
1. د کار پر بنسټ تقاعد: دا پلانونه معمولاً د کارګرو اتحادیو یا دولتي ادارو له خوا ترتیب کېږي. کارکوونکی او کارفرما دواړه باید فنډ ته پیسې ورکړي ترڅو د تقاعد پر مهال ګټې ترلاسه کړي.
2. ټولنیز تقاعد: دا هغه تقاعد دی چې د دولتي سازمانونو لخوا د عمومي وګړو لپاره ټاکل شوی وي. دا تقاعد اکثراً د هغو خلکو لپاره دی چې په دولتي ادارو کې کار کوي او د تقاعد شرایط یې د هغوی د ونډې پر اساس وي.
3. پوځي تقاعد: ځینې هیوادونه لکه متحده ایالات خپل پوځي کسان په ځانګړې توګه تقاعد ورکوي.
4. معلولیت تقاعد: دا پلانونه د هغو کسانو لپاره دي چې د معلولیت له کبله کار نه شي کولای.
د تقاعد پلانونه د ګټو له مخې مختلف ډولونه لري. ځینې د تعریف شویو ګټو پلانونه دي چې د تقاعد په وخت کې ثابتې پیسې ورکوي، او ځینې د تعریف شوې ونډې پلانونه دي چې د پانګونې د فعالیت پر اساس تادیات ورکوي.
د افغانستان د تقاعد قانون د دولتي کارکوونکو لپاره د تقاعد شرایط او مقررات ټاکي. د ۲۰۰۸ کال د کار قانون له مخې، د تقاعد عمر ۶۵ کاله یا د ۴۰ کلونو خدمت بشپړول دي.
د بشري سرچینو پنځه ماډلونه چې هريو دبشري سرچينو متخصص يې باید وپېژني
د دعوت رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. مننه
د دعوت بانکي پتهDNB Bank AC # 0530 2294668 :
له ناروې بهر د نړیوالو تادیاتو حساب: NO15 0530 2294 668
د ویپس شمېره Vipps: #557320 :
Support Dawat Media Center
If there were ever a time to join us, it is now. Every contribution, however big or small, powers our journalism and sustains our future. Support the Dawat Media Center from as little as $/€10 – it only takes a minute. If you can, please consider supporting us with a regular amount each month. Thank you
DNB Bank AC # 0530 2294668
Account for international payments: NO15 0530 2294 668
Vipps: #557320
Comments are closed.