پیوند داعیه ملی برحق خط دیورند با دعوی بی بنیاد بالای پنجده و تاجکستان

  دوکتور محمد عثمان تره کی

105

پیوند داعیه ملی برحق خط دیورند با دعوی بی بنیاد

بالای پنجده و تاجکستان

جنگ طویل المدت افغانستان بزرگترین ضربه را به هویت و وحدت ملی وارد کرد : همان طوریکه پس از هر طوفانی لاشخواران و کرگس ها بدنبال طعمه در جستجوی گوشت و استخوان به جا مانده از پرنده و چرنده پر و بال میکشایند، هویت گم کرده ها نیز پس از هر جنگ و بحرانی با چنگ و دندان پیکر زخمی افغانستان را هدف قرار داده اند.

وقتی ځط دیورند به عنوان یک داعیه ملی زير سوال میرود، سکتاریست های قومی بیشتر از پاکستانی ها در مخالفت با حذف خط دیورند قرار میگیرند. یکی از دلایلی که ارائه میکنند اینست که اگر  منطقی برای بطلان خط دیورند  وجود داشته باشد، چرا ما سرحدات شمال افغانستان با آسیای مرکزی را زیر سوال  نبریم ؟ چرا از انضمام  تاجکستان به افغانستان  صدا بلند نکنیم ؟ جرا مدعی باز پسگیری پنجده از ترکمنستان نشویم ؟

یازده نکته به آدرس سکتاریست های  قومی هویت باخته :

۱ ـ  ضابطه های تاریخی، کولتوری و عاطفی ایکه پشتون های آنسوی خط جعلی دیورند را با مردم افغانستان بصورت اعم و  پشتون ها بشیوه اخص پیوند میدهد، اقلیت های قومی شمال افغانستان را با مردم آنسوی دریای آمو در رابطه قرار نمیدهد.

۲ ـ- اگر از تاریخ گذشته های دور بگذریم، تا اواسط قرن ۱۹ پشاور مرکز ایالت پښتونخواه پایتخت زمستانی سلاطین افغانستان بود. در همین مقطع تاریخی توجه پادشاهان افغانستان به دلیل استقرار امنیت ناشی از سلطه تزار های روسی در آسیای مرکزی متوجه جنوب افغانستان بود که در جنگ بین القومی، بین المذهبی و ضد استعماری میسوخت. درین دوره تاریخ هیچگونه تحرک سیاسی و جنگی  قابل توجه مردمان آسیای مرکزی را با اقوام شمال افغانستان در پیوند قرار نمیداد.

۳ ـ- در جنگ های اول و دوم افغان و انگلیس پشتون ها از آمو تا سند به مثابه ملت واحد  در جنګ ضد استعمار قربانی داده اند و در حصول استقلال افغانستان سهم داشته اند. این در حالیکه مردمان همسایه های شمال افغانستان زیر سلطه تزار روس  روحاً و جسماً در امپراطوری روسی مدغم شده بودند. ارتباط سیاسی، فرهنگی و عاطفی آنها با مردم شمال افغانستان کمرنگ چه که قطع شده بود.‎

۴ ـ- قبایل پشتون آنسوس خط دیورند با اعلیحضرت نادر خان در سرکوب شورش سقوی کمک کرده اند. به تعبیر دیگر خود را در تأمین امنیت  و استقرار حکومت مرکزی شریک افغانان ساخته اند. در همین زمان شمالیوال در رکاب حبیب الله کلکانی  خواستار چرخاندن چرخ تاریخ به عقب بود.  مردم آنسوی دریای آمو با دور بین شوروی از دور اوضاع را نظاره میکردند.

۵ ـ- تجاوز اتحاد شوروی به افغانستان زمینه بیشتر آمیزش و اختلاط پشتون های دو سوی خط دیورند را فراهم کرد. ایالت پښتونخواه میزبان ملیون ها افغان مهاجر قرار گرفت. مردم هر دو طرف خط ، در دفاع از آزادی افغانستان ملیون ها کشته و زخمی دادند. این در حالیکه تاجک ها، اوزبک ها و ترکمن های آسیای مرکزی شامل در قطعات نظامی شوروی به کشتار مردم افغانستان مصروف بودند.

۶ ـ-  با طرد تجاوز شوروی و ظهور جنگ های داخلی بار دیگر موقع ادای رسالت تأمین امنیت به دوش مردمان دو سوی خط  دیورند افتاد. قبایلی های آنسوی خط بار دیگر در سنگر واحد با برادران افغان خود قرار گرفتند. طالبان افغان را برای جاروب کردن افغانستان از زباله های چاقو کشان و ماجراجویان تنظیمی کمک کردند. این مصادف است با ظهور دور اول حاکمیت طالبان. این در حالیکه مردم سه کشور همسایه شمال افغانستان اوضاع را صرفاً تماشا میکردند.

۷ ـ-  اشغال افغانستان توسط امریکا و متحدین بار دیگر زمینه امتزاج  مردمان لر او بر را فراهم کرد. در سنگر های داغ آزادیخواهی ده ها هزار رزمنده دو سوی خط به شهادت رسیدند. خانه ها به ویرانه تبدیل شد. سیل مهاجرت ها از افغانستان به آنسوی خط دیورند آغاز ګردید. این در حالیکه برخی کشور های آسیای مرکزی با قوت های اشغالگر ائتلاف نظامی بین المللی در همکاری لوژستیک قرار داشتند. این را میتوان به دشمنی با مردم افغانستان تعبیر کرد.

۸ ــ  در طی نیم قرن اخیر مهاجرت های جمعی و کتلوی افغان ها به آنسوی خط دیورند موجب تقویت بیشتر رشته های عاطفی و خانوادگی میان مردمان افغانستان و پشتونستان شده است : آنها در یک مسجد عبادت کرده اند. از یک بازار خرید  و از یک مشر قوم اطاعت نموده اند. ازدواج ها را سر و سامان داده اند. این در حالیکه مردمان دو سوی دریای آمو در خمود و جمود فکری و عاطفی دم را غنیمت شمرده اند. البته درین بی تفاوتی انفصال جغرافیایی را نمیتوان از نظر انداخت : دریای آمو به طول ۱۱۲۶ کیلومتر تاجک ها، ازبک ها و ترکمن های آسیای مرکزی را از اقلیت های قومی شمال افغانستان جدا میکند.

۹ ــ  در افغانستان پشتون ها مدعی اصلی داعیه دیورند  در طول تاریخ ( با یکی دو استثنأ ) حاکمیت سیاسی را بدست دارند و اکثریت اتنیکی را تشکیل میکنند. در پاکستان پشتون ها جلو حکومت را در دست ندارند و در اقلیت اند. بنابران پشتون های افغانستان دارای پشتوانه قوی قومی و سیاسی به قصد جذب پشتون های پشتونستان به آغوش مادر وطن استند.

در افغانستان تاجک ها، ازبک ها و ترکمن ها اقلیت اتنیکی را در ترکیب نفوس تشکیل میکنند و حاکمیت را در دست ندارند. همین اقوام در کشور های مجاور در آسیای مرکزی در اکثریت استند و حکومت را در دست دارند. بناً اقلیت های قومی شمال افغانستان فاقد پشتوانه ولسی و سیاسی ( حکومت ) برای مثلن  دعوای انظمام تاجکستان ( خنده موقوف ) به افغانستان  استند.

۱۰ـ- خط استعماری دیورند در قلب افغانستان خانه ها، خانواده ها، قریه ها و مزارع زراعتی را بی رحمانه را ازهم جا کرده است. در حالیکه در تثبیت خطوط سرحدی شمال افغانستان به دلیل موجودیت سرحد طبعی دریای آمو چنین اتفاقی نیافتاده است.

۱۱ـ-  موج فزاینده آزادی و استقلال  طلبی در پشتونستان و بلوچستان  و صدای رسای «  لر او بر یو افغان » فریاد  خفه شده ملتی است بر ضد جفای استعمار و میراث خوار نا خلف آن. کجاست تاجک تاجکستان و ازبک ازبکستان که ندای وحدت ملی را با اقوام تاجک و ازبک افغانستان بلند کند ؟

نتیجه : دلایل  ارائه شده تاریخی، سیاسی، جغرافیایی، بشری و عاطفی که مبنای داعیه ملی حذف خط دیورند قرار میگیرد کافی است تا در روشنایی آن سکتاریست های هویت گم کرده  بدنبال ماجراجوئی  و شرارت به هدف وارد کردن  آسیب به  وحدت ملی و پیکر زخمی افغانستان نیفتند.

۲۷/۱۰/۲۰۲۵

« پایان  »

د دعوت رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. مننه

DNB Bank AC # 0530 2294668 :د دعوت بانکي پته 
 NO15 0530 2294 668: له ناروې بهر د نړیوالو تادیاتو حساب
Vipps: #557320 : د ویپس شمېره 

  Donate Here

د دعوت رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. مننه

د دعوت بانکي پتهDNB Bank AC # 0530 2294668 :
له ناروې بهر د نړیوالو تادیاتو حساب: NO15 0530 2294 668
د ویپس شمېره Vipps: #557320 :

Support Dawat Media Center

If there were ever a time to join us, it is now. Every contribution, however big or small, powers our journalism and sustains our future. Support the Dawat Media Center from as little as $/€10 – it only takes a minute. If you can, please consider supporting us with a regular amount each month. Thank you
DNB Bank AC # 0530 2294668
Account for international payments: NO15 0530 2294 668
Vipps: #557320

Comments are closed.