د خرو لار

کاشکې نه وای راغلی!! که دا ځل واوښتم، بیا به را نه شم. ډاکټر صیب به څه وايي؟! په څومره کړاو يې  د انټروۍ فورمه راکړه او زه لا دلته یم؟! اف! زما خواره بخته! سبا مې د مقررۍ نېټه ده. په زړه کې مې دا غمونه تلل، چې ناڅاپه نور محمد راغی او په لېوالتيا مې چې وپوښته، نو ويې ويل:

ـ کلکه بنده ده.

ـ ډېره کلکه؟

ـ هو، خو حاجي افضل او انجينر رسول تېر شوي وو.

ـ په کومه؟

ـ د خرو پر لار.

ـ ښه يانې د خرو پر لاره انسان پرېږدي؟

ـ هو، ښه ده هلته څه چاره ماره کېږي. روپۍ يا د بتۍ کارت.

د نور محمد د خبرو سره مې اميد پيدا شو او له جلال اباده تورخم ته روان شوم. رښتيا خو دا وه، چې د طالبانو واک ته د رسېدو سره پر افغانانو د خدای له لوري يو بل ستر عذاب هم نازل شو. داسې ورځ به نه وه، چې د تورخم د دروازې سره به هره ورځ دوه يا درې کسه افغانان نه مړه کېدل. ډېرو ښځو به د سرک په خوا کې ماشومان وزېږول، خو پاکستاني ملېشو به د ډېورنډ له کرښې د اوښتو اجازه نه ورکوله. وهل، رټل او سپکې سپورې هغه څه وو، چې افغانان به هره ورځ ور سره مخامخ وو. لنډه دا د بې عزتۍ او بې شرمۍ حد نه و.

په موټر کې تر ډېره د تورخم نه د اوښتو غم ته فکر وړی وم. زړه مې و، چې د څنګ له ملګري سره خوله ګډه کړم، چې دې کې هغه رانه په بېوزلۍ پوښتنه وکړه:

ـ وروره څنګه به اوړو؟

ـ وايي چې د خرو او اوښانو پر لاره کېدای شي، چې تېر شو.

سړی حيران شو:

ـ د خرو او اوښانو لار؟!

پوه شوم، چې لومړی ځل يې دی، نو ورته ومې ويل:

ـ په تورخم کې يوه بله لار هم شته، چې د خرو او اوښانو په لار مشهوره ده. کله چې پر موږ د سرک عمومي لاره بنده شي، نو بيا پر دې لاره په يوه نه، په يوه طرېقه ځو.

سپين ږيري په عاجزۍ وويل:

ـ هغه کومه طرېقه ده؟

ښه لار يې دا ده چې د بټۍ کارت ولرې. هغه مخ نور هم رانږدې کړ او ويې ويل:

ـ د بټۍ کارت ملل متحد ورکوي؟

د هغه په خبره خندا راغله او ورته و مې ويل:

ـ تاسې څه کار کوئ؟

ـ دا پوښتنه مه کوه!

ـ بيا هم؟

له يوه اوږده اسويلي په بدرګه يې وويل:

ـ يو وخت په وزارت کې معين وم، خير دا به پرېږدو، دا ووايه، چې د بټۍ کارت راته جوړولی شې که نه؟

ـ د بټۍ کارت هغه خلک لري، چې خره لري او مالونه پرې يوه او بل لوري ته اړوي.

 ما لاپه دې هکله خپله ناتواني پوره نه وه ورڅرګنده کړې، چې تورخم ته ورسېدم. مازيګر مهال و. بې شمېره ښځو، ماشومانو، سپين ږيرو او نورو د خرو او اوښانو د لارې سره زړه ستړی انتظار کاوه. درې کسه پاکستاني ملېشه ربړونه په لاس د ګواښ په حال کې په خپله دنده بوخت وو. زه د زمانې دې ملنډو ته فکر یووړم، چې يو وخت همدې ملت د نړۍ لوی ځواک په ګونډو کړ. د ناپالم بمونو ته به يې سرونه نه ټيټول، خو اوس يې د نورو زنې په زارۍ نيولې. زر بېرته د ځان په غم کې شوم. د سبا ورځې، د مقررۍ د نېټې ورځ.

حيران وم، چې څه وکړم؟! د رشوت ورکړه هم جرئت او ځانګړې پوهه غواړي. څنګه يې ورته ووايم؟! د دومره خلکو په مخکې د روپو ورکړه بده و نه ګڼي؟! په همدې کې ماښام رانږدې شو. نور نو ځمکې ځای نه راکاوه. زړه مې کلک کړ او د انډوخر سر ته مې ځان ورساوه. له ښه بخته دې وخت کې يو ملېشه راغی. ښايي چې  زما د مجبورۍ او اړتيا نښې به يې زما په څېره کې لوستې وې، چې پټ يې راته وويل:

ـ پنځه سوه روپۍ راکه، زه به د هغې کوډۍ سره ولاړ يم، ته به راشې ما سره به د غېږې ستړې مه شي وکې او همدې کې به واوړې.

د ملېشه له اخلاقي جرئته ډېر خوښ شوم . د سترګو په رپ کې مې روپۍ ورکړې. هغه لاړ او د څپرګي سره ودرېد.

ښه څنګه ورشم؟! دا بل خو ډېر بې رحمه او له سپکاوي نه ډک ګوزارونه کوي. د څپرګي پورې به ټول لس شل ګامه واټن و، خو د بې شرمۍ په کې حد نه و. څو ځله مې زړه کې وويل، چې راشه پرې ورمنډه کړه، خو زړه به اجازه نه راکوله. د ځم او نه ځم د مشورې په  يوه وخت کې چې ملېشه لږ بل خوا ته وکتل، نو بېواکه مې د څپرګي لوري ته منډه کړه. په ځان نور پوه نه شوم، خو د ملېشه لوري ته غوږ مې له وېرې ټوپونه وهل. له نېکه مرغه تر هغه چې راباندې پوهېده، نو څپرګي ته بيا وررسېدلی وم. هلته مې ډېر زر ملېشه ته غېږه ورکړه، خو هغه به په دواړو لاسونو له ځانه لرې کولم. له دې سره مې نور هم کلک ونیو او زر زر مې ورته وويل:

ـ جوړ تکړه، څه حال دی کور ته خيريت دی، نور څنګه يې؟ او … هغه چې به څومره له ځانه زما د لرې کولو زورونه کول، خو ما به د يوه ښه دوست په څېر ځان پورې نور هم راټينګاوه. د هغه زورونو اخر حيران شوم، یو وخت مې خپل ښي لوري ته وکتل، نو هغه ملېشه مې وليد چې له ما يې پنځه سوه روپۍ اخيستې وې، هغه له ډېرې خندا خپل بډوډي نيولي وو او په داسې حال کې چې له خولې يې لاړې روانې وې، په لږ لوړ غږ يې راته وويل:

ـ کابليه سړی دې غلط کړی دی، ما درته ځان ښودلی و، خو ته بل چا ته غاړې وتې يې. سړی پرېده. زر شه ښپې وباسه!!

                                                                                                            پېښور – ۲۰۰۱

حفیظ الله تُراب د دعوت سره په مرکه کې