بادنجان و پیشگیری از سرطان

سپری طبیعی در برابر سلول‌های بدخیم

بادمجان، یا همان (Eggplant) یکی از گیاهانی است که به دلیل رنگ بنفش خاص و ترکیبات آنتی‌اکسیدانی قوی خود، جایگاه ویژه‌ای در پژوهش‌های پزشکی و تغذیه‌ای دربارهٔ پیشگیری از سرطان یافته است.
پوست بنفش این گیاه حاوی مواد فیتوشیمیایی ارزشمندی مانند آنتوسیانین‌ها (Anthocyanins) و اسیدکلروژنیک (Chlorogenic Acid) است که هریک نقش مهمی در محافظت از سلول‌های بدن در برابر تخریب و جهش‌های سرطانی دارند.
در این بخش از (معلومات ارزشمند برای همه) ارائه خواهیم داد که چگونه بادمجان می‌تواند به‌صورت طبیعی با فرایندهای ایجاد سرطان مقابله کند و چه ترکیباتی در آن باعث توقف رشد سلول‌های سرطانی می‌شوند.

1. نقش آنتوسیانین‌ها در پیشگیری از سرطان
پوست بنفش بادمجان سرشار از آنتوسیانین است، رنگدانه‌ای طبیعی که نه‌تنها عامل رنگ زیبای آن است، بلکه یکی از قدرتمندترین آنتی‌اکسیدان‌های شناخته‌شده در جهان می‌باشد.
آنتوسیانین‌ها در بدن انسان وظیفه دارند تا رادیکال‌های آزاد مولکول‌های ناپایدار و مخرب که موجب آسیب DNA و در نتیجه بروز سرطان می‌شوند را خنثی سازند.
رادیکال‌های آزاد از عواملی چون آلودگی هوا، استرس، تغذیه ناسالم، استعمال دخانیات و حتی تابش مستقیم آفتاب به پوست ایجاد می‌شوند.
مصرف منظم بادمجان، به‌ویژه با پوست بنفش آن، مانند سپری طبیعی بدن را در برابر این رادیکال‌ها محافظت می‌کند.

در مطالعات متعدد مشخص شده است که آنتوسیانین‌ها در بادمجان می‌توانند:
رشد تومورهای سرطانی را مهار کنند؛
سلول‌های سرطانی را به مرگ برنامه‌ریزی‌شده (Apoptosis) هدایت کنند؛
از متاستاز یا گسترش سلول‌های بدخیم به سایر اندام‌ها جلوگیری نمایند؛
و باعث ترمیم DNA آسیب‌دیده در سلول‌های طبیعی شوند.

2. اسید کلروژنیک؛ محافظت چندلایه در برابر سرطان
یکی از فعال‌ترین ترکیبات زیستی بادمجان، اسید کلروژنیک است.
این ماده نه‌تنها خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد، بلکه به‌طور مستقیم در کاهش التهاب و مهار رشد سلول‌های بدخیم نیز نقش ایفا می‌کند.

تحقیقات نشان داده‌اند که اسید کلروژنیک با کاهش تولید مواد اکسیدکننده‌ی سمی در بدن (مانند نیتروزآمین‌ها) از بروز سرطان در مراحل ابتدایی جلوگیری می‌کند.
همچنین این ترکیب در کاهش سرطان‌های گوارشی مانند:
سرطان معده،
سرطان روده بزرگ،
و سرطان مری
تأثیر قابل‌توجهی دارد.
افزون بر آن، اسیدکلروژنیک از تغییر ساختار سلولی در بافت‌های کبد و سینه جلوگیری می‌کند، که این دو عضو از حساس‌ترین نقاط بدن نسبت به تغییرات سرطانی محسوب می‌شوند.

3. بادمجان و محافظت از DNA سلول‌ها
فرآیند سرطانی شدن سلول‌ها معمولاً با آسیب به DNA آغاز می‌شود.
بادمجان به دلیل دارا بودن ترکیبات پلی‌فنولی مانند ناسونین (Nasunin) از تخریب غشاء سلولی و ساختار ژنتیکی جلوگیری می‌کند.
ناسونین، که در پوست بادمجان فراوان است، قادر است آهن اضافی را از بدن دفع کرده و از تولید رادیکال‌های آزاد ناشی از آهن جلوگیری کند.
افزایش آهن آزاد در بدن یکی از دلایل مهم آسیب DNA و ابتلا به سرطان محسوب می‌شود، و بادمجان با متعادل ساختن آن، از این روند جلوگیری می‌کند.

4. تأثیر بادمجان بر انواع خاص سرطان‌ها
سرطان معده
ترکیبات فنولی بادمجان با کاهش باکتری هلیکوباکتر پیلوری در معده، از بروز التهاب مزمن و زخم‌های معده که مقدمه‌ی سرطان هستند جلوگیری می‌کنند.

سرطان روده بزرگ
فیبر بالای بادمجان حرکت روده را منظم کرده و از تجمع سموم در دستگاه گوارش پیشگیری می‌کند.
همچنین فیبر باکتری‌های مفید روده را تقویت کرده و از بروز سرطان کولون جلوگیری می‌نماید.

سرطان سینه
آنتی‌اکسیدان‌های قوی بادمجان، به‌ویژه آنتوسیانین و اسید کلروژنیک، با جلوگیری از رشد تومورهای سینه و تعدیل سطح هورمون‌های استروژن، احتمال ابتلا به این سرطان را کاهش می‌دهند.

سرطان پوست
ماسک بادمجان تازه، به دلیل خاصیت ضدالتهابی و ضد اشعه‌ی ماوراءبنفش، از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از نور آفتاب محافظت می‌کند و احتمال بروز سرطان‌های پوستی را پایین می‌آورد.

5. بادمجان در رژیم غذایی ضدسرطان
برای بهره‌گیری از خواص ضدسرطانی بادمجان، باید آن را به‌صورت اصولی در رژیم غذایی روزانه جای دهید:
مصرف بادمجان کبابی یا بخارپز با پوست (نه سرخ‌شده در روغن زیاد) بیشترین خاصیت آنتی‌اکسیدانی را دارد.
ترکیب بادمجان با روغن زیتون، سیر و لیموترش خاصیت ضدالتهابی آن را چندبرابر می‌کند.
همراهی بادمجان با حبوبات مانند عدس یا لوبیا علاوه بر تکمیل پروتئین، موجب کاهش التهاب و بهبود عملکرد سیستم ایمنی می‌شود.
نوشیدن آب بادمجان پخته با کمی آبلیمو و عسل طبیعی، در پاکسازی بدن از سموم مؤثر است.
در رژیم‌های مدیترانه‌ای که از سالم‌ترین الگوهای تغذیه در جهان محسوب می‌شود، بادمجان یکی از مواد اصلی غذاهای روزمره است و این رژیم به‌طور مستقیم با کاهش انواع سرطان‌ها مرتبط شناخته شده است.

6. دیدگاه طب سنتی درباره خاصیت ضدسرطانی بادمجان
در منابع طب سنتی بادمجان به‌عنوان پاک‌کننده خون (منقی الدم) و گشاینده‌ی انسدادهای کبدی و طحالی شناخته می‌شود.
این خواص باعث می‌شوند مواد زاید و صفراوی که زمینه‌ساز بیماری‌های مزمن و حتی سرطان‌ها هستند، از بدن دفع گردند.
همچنین بادمجان پخته با سرکه و روغن زیتون به‌عنوان ترکیبی برای تنظیم سودا و صفرا یاد شده است.
از دیدگاه طب سنتی، سرطان زمانی پدید می‌آید که سودا (مزاج سرد و خشک) در بدن زیاد شود و جریان خون طبیعی مختل گردد.
بادمجان، با خاصیت ملین و معتدل خود، مانع تجمع سودا در بدن می‌شود.

7. مطالعات علمی جدید در مورد بادمجان و سرطان
در پژوهشی که در سال‌های اخیر در ژاپن و ایتالیا انجام شد، مشخص گردید که عصاره‌ی پوست بادمجان می‌تواند فعالیت آنزیم‌های سرطانی در سلول‌های پستان و کبد را تا 60% کاهش دهد.
همچنین در تحقیقی دیگر، تزریق عصاره‌ی آنتوسیانین بادمجان در موش‌های آزمایشگاهی موجب کاهش 45 درصدی رشد تومورهای کولورکتال شد.
دانشمندان دانشگاه سیدنی نیز در بررسی خود دریافتند که ترکیب ناسونین علاوه بر خاصیت آنتی‌اکسیدانی، توانایی بازسازی غشاء سلولی آسیب‌دیده در اثر پرتوهای سرطان‌زا را دارد.
این یافته‌ها نشان می‌دهد که مصرف منظم بادمجان، به‌ویژه در کنار رژیم‌های سرشار از سبزیجات و میوه‌های رنگی، می‌تواند یکی از عوامل کلیدی در پیشگیری طبیعی از سرطان باشد.

8. دمنوش و عصاره بادمجان برای پاکسازی بدن
برای بهره‌گیری از خاصیت ضدسرطانی بادمجان می‌توانید از این روش ساده استفاده کنید:
بادمجان متوسط را خرد کرده و در نیم لیتر آب بجوشانید تا آب آن به نصف برسد. سپس صاف کرده و با چند قطره آبلیمو و کمی عسل طبیعی میل کنید.
این نوشیدنی باعث سم‌زدایی از کبد، پاکسازی خون و تقویت سیستم ایمنی می‌شود.

نتیجه‌گیری
بادمجان نه‌تنها یک سبزی خوراکی معمولی نیست، بلکه گنجینه‌ای از ترکیبات طبیعی ضدسرطان است.
از آنتوسیانین‌ها و اسیدکلروژنیک گرفته تا ناسونین و پلی‌فنول‌ها، همگی در مسیر محافظت از بدن در برابر سرطان‌های خطرناک نقش دارند.
مصرف منظم بادمجان به‌ویژه همراه با پوست و به‌صورت پخته یا کبابی می‌تواند یک گام ساده ولی مؤثر برای داشتن بدنی سالم‌تر و مقاوم‌تر در برابر بیماری‌ها باشد.