افغانستان: طالبان آزادی رسانه‌ها را زیر پا می‌کنند

خبرنگاران با خطر بازداشت و شکنجه روبرویند؛ خبرنگاران در تبعید با خطر بازگرداندن اجباری

• البان از زمان به دست گرفتن قدرت در آگست ۲۰۲۱، با اعمال نظارت، سانسور و مجازات کارمندان رسانه‌ها به خاطر آنچه از سوی آنها انتقاد برداشت می‌شود، رسانه‌ها را نابود کرده‌اند.
• همزمان با افزایش سرکوب رسانه‌ها از سوی طالبان، ضرورت رسانه‌های مستقل در این کشور بیش از هر زمان دیگر احساس می‌شود. خبرنگاران از شرایط دشوار در داخل افغانستان و چالش‌های فزاینده برای آنانی که در تبعید زندگی می‌کنند، شاکی استند.
• طالبان باید به بازداشت خودسرانه، شکنجه و سایر بدفتاری‌ها با خبرنگاران خاتمه دهند و محدودیت‌های تبعیض‌آمیز علیه خبرنگاران زن و سانسور را متوقف کنند. کشورهای میزبان خبرنگاران تبعیدی افغان، باید بازگرداندن اجباری به افغانستان را متوقف کنند.

(نیویارک، ۲۳ اکتوبر ۲۰۲۵) – دیده‌بان حقوق بشر امروز اعلام کرد که طالبان از زمان به دست گرفتن کنترول افغانستان در آگست ۲۰۲۱، رسانه‌های افغانستان را نابود کرده‌اند. آن‌ها بر رسانه‌های باقی‌مانده نظارت و سانسور شدید اعمال کرده و خبرنگاران و دیگر کارمندان رسانه‌ها را به دلیل آنچه از نظر خودشان انتقاد برداشت می‌شود، مجازات کرده‌اند. خبرنگاران افغان در تبعید که از بیم آزار و اذیت طالبان فرار کرده‌اند، حالا با تهدید فزاینده بازگرداندن اجباری به افغانستان مواجه‌اند؛ جایی که آن‌ها با خطر انتقام‌جویی از سوی طالبان روبرو خواهند بود.

در جریان چهار سال حکمرانی طالبان، آزادی بیان در سراسر افغانستان افت کرده است. رسانه‌ها گزارش می‌دهند که استخبارات طالبان تمام محتوای آن‌ها را نظارت می‌کنند و «پولیس اخلاق» آن‌ها قانون پوشش و مقررات دیگر را بر کارمندان رسانه‌ها تطبیق می‌کنند. مقامات محلی طالبان دستورات رسمی را به صورت خودسرانه تطبیق می‌کنند و در نتیجه، سانسور در ولایت مختلف به درجات گوناگون اجراء می‌شود. محدودیت‌های شدید طالبان بر زنان سبب شده است که تعداد خبرنگاران زن در این کشور بصورت قابل توجهی کاهش یابد.

فرشته عباسی، پژوهشگر بخش افغانستان در دیده‌بان حقوق بشر، گفت: «مقامات طالبان به صورت فزاینده خبرنگاران افغان را مجبور می‌کنند مطالب «بی‌خطر» و ازپیش‌تأیید‌شده تولید کنند و کسانی را که از این حدود فراتر می‌روند، با بازداشت خودسرانه و شکنجه مجازات می‌کنند. اگرچه تمام خبرنگاران افغان از این وضعیت متأثر شده‌اند، و بسیاری از کشور متواری شده‌اند، زنان از همه بیشتر در معرض آسیب قرار گرفته‌اند.»

دیده‌بان حقوق بشر ۱۸ مصاحبه‌ی مجازی را با خبرنگاران مقیم افغانستان و ۱۳ مصاحبه‌ی حضوری را با خبرنگاران ساکن ترکیه و تعدادی از سازمان‌های مهاجرت افغان انجام داده‌ است. اکثر این مصاحبه‌ها در ماه آگست ۲۰۲۵ صورت گرفته است. خبرنگاران از شرایط دشوار در داخل افغانستان و چالش‌های فزاینده فراروی آنانی که در تبعید در کشورهای عضو اتحادیه‌ی اروپا، ترکیه و امریکا زندگی می‌کنند، شاکی بودند.

گزارش‌گرانی که از سوی طالبان متهم به کار با رسانه‌های در تبعید و تماس با گروه‌های مخالف استند، با خطر بازداشت، لت‌وکوب شدید و تهدید جانی مواجه‌اند. یکی از خبرنگاران که بازداشت شده بود، به ما گفت که طالبان به او گفته بودند: «ما می‌توانیم تو را بکشیم و هیچ کسی حتا نمی‌تواند از ما بپرسد که چرا کشتیم.»

وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان به صورت منظم دفاتر رسانه‌ها را تفتیش می‌کند. مقامات طالبان کارمندان رسانه‌ها را به اتهام رعایت نکردن تفکیک جنسیتی فضای کاری، عدم رعایت منع پخش صدای زنان از رسانه‌ها و پخش موسیقی از طریق رادیو و تلویزیون، بازداشت کرده‌اند.

اندکی پس از آگست ۲۰۲۱، مرکز معلومات و رسانه‌های طالبان مقرره‌ی ۱۱ ماده‌ای را برای رسانه‌ها اعلام کرد که شامل منع پخش و نشر محتوای «مغایر با اسلام»، «توهین به چهره‌های ملی» و «نقض حریم خصوصی» می‌شد. از خبرنگاران خواسته شده است اطمینان دهند که گزارش «متوازن» نشر می‌کنند «تنها آنچه حقیقت است» را به نشر می‌رسانند. اما این مقررات هیچ معیاری برای تفسیر این اصطلاحات ارائه نمی‌کنند و چنین عبارت‌آرایی‌های کلی، زمینه را برای مداخله‌ی خودسرانه‌ی مقامات طالبان در تمام سطوح فراهم کرده‌ است.

مقامات طالبان گزارش‌ها را قبل از نشر، مرور می‌کنند و هر چیزی را که به زعم آن‌ها «بر نگرش عمومی تأثیر منفی می‌گذارد … یا روحیه عمومی را متأثر می‌کند» سانسور می‌کنند. از قول یکی از خبرنگاران، آنها به رسانه‌ها می‌گویند: «اطمینان بدهید که با گزارش خود به ما صدمه نمی‌رسانید. در غیر آن، به دردسر می‌افتید.»

طالبان بازنمایی زنان در رسانه‌ها را محدود کرده و به رسانه‌ها هدایت داده‌اند که سریال‌ها و برنامه‌هایی را که زنان را نمایش می‌دهند، نشر نکنند. آن‌ها از زنان کارمند در رسانه‌ها خواسته‌اند قانون پوشش آن‌ها را رعایت کنند.

بر اساس قانون امر به معروف و نهی از منکر که در ماه آگست ۲۰۲۴ نافذ شد، بازرسان برای اطمینان از عدم مغایرت محتوای رسانه‌ها با شریعت و حذف تصویر زنده‌جان، محتوای رسانه‌ها تفتیش می‌کنند.

به دلیل چنین محدودیت‌ها، خبرنگاران اغلب به خودسانسوری روی می‌آورند و گزارش‌های خود را به رویدادهای رسمی مثل برنامه‌های اعضای جوایز، بازدیدهای دپلماتیک و خبرهای انکشافی محدود می‌کنند. عدم پوشش رویدادهای رسمی ممکن است پیامدهای نظیر توبیخ، تهدید و در مواردی بازداشت در پی داشته باشد. یکی از خبرنگاران مقیم کابل گفت او را دو بار به خاطر سرزدن از پوشش چنین رویدادها، بازداشت کرده‌اند.

یک خبرنگار دیگر گفت که سخنگوی اداره‌ی طالبان در یکی از ولایات به او تماس گرفته و از او خواسته بود مراسم فراغت پولیس را پوشش دهد. او گفت: «من نرفتم چون رویداد ارزش خبری نداشت. روز دیگر به من گفتند که دیگر اجازه نداری گزارش تهیه کنی.»

کارمندان رسانه‌ها که از افغانستان به کشورهای دیگر فرار کرده‌اند، در تبعید در فضای بی‌ثبات و در بیم بازگردانده‌شدن اجباری به افغانستان و مواجه‌شدن با آزار و اذیت طالبان، زندگی می‌کنند.

کشورهای میزبان مهاجران افغان باید به این موقف پابند باشند که افغانستان برای بازگشتن و بازگرداندن امن نیست و اطمینان بدهند که در همه شرایط به اصل عدم بازگرداندن افراد به وضعیتی که آن‌ها با در معرض خطر قرار می‌دهد، احترام می‌گذارند. وضعیت حقوق بشر در افغانستان از زمان بازگشت طالبان به قدرت، وخیم‌تر شده است.

خانم عباسی افزود: «سرکوب رسانه‌ها از سوی طالبان افزایش یافته و همزمان با آن ضرورت رسانه‌های مستقل در این کشور از هر زمان دیگر، بیشتر شده است. امریکا، بریتانیا، آلمان و سایر کشورهایی که وعده‌ی اسکان مجدد افغان‌ها را سپرده بودند، باید خبرنگاران در معرض خطر افغان را هم شامل حمایت‌های خود کرده و اخراج مهاجرین به افغانستان را متوقف کنند.»

د دعوت رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. مننه

DNB Bank AC # 0530 2294668 :د دعوت بانکي پته 
 NO15 0530 2294 668: له ناروې بهر د نړیوالو تادیاتو حساب
Vipps: #557320 : د ویپس شمېره 

  Donate Here