له ترهګرو د پاکستان د ملاتړ عاقبت

له ترهګرو د پاکستان د ملاتړ عاقبت
۱. ولې پاکستان په سیمه کې له ترهګرو ډلو ملاتړ کوي؟
الف. ستراتیژیک ژوروالی (Strategic Depth):
پاکستان له ۱۹۷۰مو راهیسې هڅه کوي چې افغانستان ته د نفوذ یو حاشیه‌یي سیمې په سترګه وګوري، څو د هند پر وړاندې یو ډول “ستراتېژيک ژوروالی” ترلاسه کړي. هغوی باور لري که افغانستان یو خپلواک، ملي او متحد دولت ولري، نو دا به د پاکستان د نفوذ ضد وي، او د پښتنو یا بلوڅو قومي بیدارۍ ته زمینه برابرېږي.
ب. د “غیر متقارن جګړې” ستراتیژي:
پاکستان د ترهګرو ډلو ملاتړ د یوې ارزانه وسلې په توګه کارولی، څو د هند، افغانستان، یا حتی ایران پر ضد خپل نفوذ وساتي، بې له دې چې مستقیمه جګړه وکړي. دا ډول جګړه پاکستان ته د “نفی مسؤلیت” فضا هم برابره کړې.
ج. داخلي نظامي-سیاسي جوړښت:
د پاکستان پوځ، بالاخص ISI، تر ډېره د دولت د پالیسیو تصمیم‌نیوونکی دی. دا اداره تر ډېره خپل نفوذ، بودیجه او قدرت د بهرني ګواښ (هند) او د ترهګرو ډلو له لارې مدیریتوي.
۲. ولې پاکستان نور دوستان نه لري؟
الف. دوه‌مخیز سیاستونه:
پاکستان له امریکا، چین، سعودي، ترکیې، ایران او افغانستان سره هر یو ته د دوستۍ ژمنې ورکړې، خو له بلې خوا یې ضد اقدامات کړي دي. دا دوه‌مخیزه سیاست باور له منځه وړي.
ب. د اعتماد نشتوالی:
پاکستان ترهګرو ته پټ پناه ځایونه ورکړي، له طالبانو، القاعده، لشکر طیبه، تحریک طالبان پاکستان، جیش محمد او نورو سره یې د وخت او موخو له مخې تعامل کړی، چې دا کار نه یوازې همسایه هیوادونه، بلکې نړیوالو ته هم د بې‌باورۍ پیغام ورکړی.
ج. اقتصادي، قومي او امنیتي بحرانونه:
په کور دننه د اقتصادي سقوط، سیاسي ګډوډۍ، د پنجاب‌محوره سیاست، او قومي فشارونو له امله، پاکستان نشي کولای له نړۍ سره پر اعتماد ولاړې اړیکې ولري.
۳. پاکستان څه غواړي؟
پاکستان غواړي چې:
• افغانستان یو تابع او کمزوری دولت وي؛
• هند منزوي او په سیمه کې محدود شي؛
• نړیوال ملاتړ (بشپړ یا لږ تر لږه نه مخالفت) ترلاسه کړي؛
• د پوځ مرکزي نقش په سیاست، اقتصاد او امنیت کې وساتي؛
• خپل کورني بحرانونه د بهرني سیاست له لارې پټ یا انحراف ورکړي.
په نتیجه کې؛ پاکستان له اوږدې مودې راهیسې د تضادونو، دوه‌مخیزو پالیسو او امنیتي محاسبې پر بنسټ سیاست چلولی. خو دا سیاست نور پای نه لري — ځکه سیمه بدله شوې، نړۍ بیداره شوې، او حتی د پاکستان خلک هم نور د دغو سیاستونو قرباني کېدل نه غواړي.
په درنښت