اجمل ښکلى

لنډيز فوتوريزم په انګليسي کې futurism دى، چې د راتلونکې وييزه(لغوي) مانا لري. دا مکتب په ايټاليا کې رامنځته شو؛ خو په په فرانسه کې د په ۱۹۰۹ز کال په فيګاروى ورځپاڼه کې د بيانيې په خپراوي وپېژندل شو. بنسټګر يې اميلو فيليپو توماس مارينتي…

موږ له ژبې نه د دریو موخو د څرګندولو لپاره کار اخلو: يوه، کله چې راسره يوه خبره يا يو فکر وي او بل ته يې څرګندوو، چې دا که له واقعيت سره برابره وي، د ماناپوهنې له پلوه ورته قضيه وايي، مثلا "افغانستان د منځنۍ اسيا له ځينو هېوادونو سره…

ځينې ملګري پوښتنه کوي، چې د مارکېز د اثر"one hundred years of Solitude" نوم په پښتو کې د "سل کلن يوازېتوب" سم دی، که "د يوازېتوب سل کاله"؟ که د انګليسي بڼې ته يې وګورو، "د يوازېتوب سل کاله" سم دی؛ خو راځئ، چې د ژبني سيستم له مخې پرې خبري…

سره له دې چې په پښتو کې د نوېزونو تاريخ پخوانى دى، چې پوهان يې تر خيرالبيان پورې رسوي؛ خو د شلمې پېړۍ په سر کې "مرکه د پښتو" نوېزونو ته په ماډرنه مانا پاملرنه وکړه، چې ورپسې پښتو ټولنې د کره املا په پرتله کمه وپالله او ښايي همدا لامل و،…

لنډيز ګشټالټ اراوپوهنه د شلمې پېړۍ په سر کې رامنځته شوى داسې يو مکتب دى، چې د هغه وخت د دوديزې ارواپوهنې له چوکاټه راووته. دې ارواپوهنې د انسان پر حسي، په تېره د باصرې پر حس کار وکړ او دا نظر يې وړاندې کړ، چې موږ شيان چې څنګه دي، هغسې نه،…

د جنګ په ښار کې محبت کوي زلمي له ځان سره خيانت کوي نهيلي شوي دي له دې زندګۍ خلک آرزو د شهادت کوي خوله دې په "هو" ويلو بخل کوي سترګې دې څومره سخاوت کوي لکه مخونه پټوي خبرې لفظونه هم منافقت کوي زړونه صبرېږي نه له…

زوى مې څو کاله مخکې په يوه دري لېسه کې د مدير په دې ژمنه واچاوه، چې پښتو نصاب به ورته ښيي. څه وخت تېر شو، بچي ته مې د دري او انګليسي مضامينو زده کړه ډېره سخته وه، په ټيټ ټولګي کې مې کېناوه، خو مزه يې نه وه. مدير ته مې خپله ژمنه ورياده کړه،…

وړمه ورځ پښتو څانګه کې استاد ضياء الاسلام شيراني د ژبو د مړينې پر ټولنيزو لاملونو مفصل کنفرانس ورکړ. د نوموړي کنفرانس پر دې بنسټ ولاړ و، چې ژبه هم د بلې هرې پديدې غوندې له منځه ځي؛ خو ځينو استادانو دا دريځ درلوده، چې ژبې نه مري، مثلا اوېستا…

نوي تاريخواله (New historicism) د تاريخ په اړه يو نوى ليدلورى او مېتود دى، چې د شلمې پېړۍ په نهمه لسيزه کې يې انکشاف وکړ. دا اصطلاح په ۱۹۸۰ کې امريکايي عالم سټيفن ګرينبلټ په خپل اثر Renaissance Self-Fashioning: from More to Shakespeare کې…

تر شلمې پېړۍ مخکې ژبني توکي بېل بېل مطالعه کېدل؛ خو سوسور په يوه سيستم کې مطالعه کړل او دا سيستم د نوموړي په اند د ژبنيو توکيو ترمنځ د اړيکو زېږنده دى. په دې ډول پر متقابلو جوړو سربېره د دوى ترمنځ اړيکه هم مهمه شوه او اړيکه هم يو عنصر او…