فاطمه ملکزۍ

“د ناوې په ملا د ډوډۍ تړلو” دود داسې یو دود دی چې پکې یوه یا دوه ډوډۍ، چې عموماً تازه، ګرمه او خوږه وي، د پاک ټوکر (دستمال) یا شال په وسیله ناوې ته پر ملا تړي. دا عمل اکثر وخت د ناوې پلار، ورور، مور، خواښې، یا یوه تجربه‌لرونکې ښځینه تر…

نکریزې زموږ د ټولنې له مهمو دودونو څخه دي، چې د ښکلا تر څنګ یو کلتوري ارزښت هم لري. دا دود د پښتنو په فرهنګ کې له پېړیو راهیسې دوام لري او د خوښیو، واده، اختر، او نورو ځانګړو مراسمو مهمه برخه ده. د نکریزو دود نه یوازې د نجونو او مېرمنو د…

افغانستان د یوه لرغوني تمدن په توګه د بې‌ساری کلتوري میراث څښتن دی، چې د خټو کلاګانې یې د دې هیواد د تاریخ او کلتور یوه بې‌سارې برخه جوړوي. د خټو د کلاګانو د جوړولو تخنیکونه او جوړښت د افغانستان د جغرافیایي وضعیت، اقلیمي شرایطو، او ټولنیزو…

په پښتني ټولنه کې حجره یوازې د یو مجلس ځای نه وه، بلکې د مساوات، یووالي، او ټولنیز عدالت ښودنه هم وه. چیلم د دې فلسفې یوه مهمه برخه ګڼل کېده. کله چې د چیلم کشونه شروع کېدل، نو هغه به د حجرې هر ګډونوال ته په نوبت ورکول کېده، که هغه مشر و…

رانجه د افغاني او اسلامي کلتور په چوکاټ کې ځانګړی اهمیت لري. دا نه یوازې د سینګار یوه دودیزه برخه ده، بلکې په ډېرو ځایونو کې د سترګو د درملنې په توګه هم کارول کېږي. د رانجو استعمال د سیمې د کلتور، دودونو او خلکو د اړتیاوو سره سم مختلف…

د ۲۰۲۴ کال د بوکر جایزه د بریتانیا لیکوالې سامانتا هاروي ته د هغې د لنډ ناول “اوربیتال” له امله ورکړل شوه. دا جایزه د ۵۰ زره پونډو په ارزښت ده، چې په لندن کې د سه شنبې په ورځ، د نومبر په ۱۳مه، ورکړل شوه. بوکر جایزه د نړۍ مهمه جایزه ده چې…

ګودر د پښتو ادب یوه ژوره او ځانګړې سمبولیکه بڼه ده، چې نه یوازې د اوبو راوړلو لپاره فزیکي ځای دی، بلکې د پښتني ټولنې د ارزښتونو، مینې، او انساني اړیکو یوه ژوره انځورګري هم کوي. په پښتو ادب کې ګودر د یوه مهمې کلتوري نښې په توګه وړاندې…

نیمه پېړۍ وړاندې، د پښتنو په کلتور کې شین خال د ښایست یو مهم معیار ګڼل کېده. فولکلوریک تاریخ ښيي چې افغان مېرمنو ته پر زنه، تندي او شونډو شنه خالونه سینګار ګڼل کېدل. د اسلام د راتګ نه وړاندې، ساکانو د واده پر مهال د نجلۍ پر مخ خال د ښکلا…

ټیک د ښکلا او کلتور سمبول دی، چې د هندوانو او پښتنو په کلتور کې ځانګړی ارزښت لري. دا یوازې یو زیور نه، بلکې د ښځو د حیثیت او جمال نښه هم ګڼل کېږي. د سرو زرو او سپینو زرو نه جوړه شوې، ټیک د خلاقیت او هنري هنر یوه بیلګه ده، چې د ښځو د…

پېزوان، د پښتني کلتور نغمه، د ښځې جمال او حیثیت سمبول دی. دا د پوزې سینګار یوه ښکلا ده چې د عشق او ثقافت افسانې روایتوي، او د ودونو د مراسمو مهمه برخه ګڼل کېږي پېزوان د لرغونو اریایانو زمانې ته ورګرځي، چې د ښځو د سینګار لپاره کارول کېده.…